[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tak więc królowie Brytańscy pastuchowi prostemuzawdzięczali wyniesienie swoje do berła.PIAST UMIERA, A PO NIM SYN JEGO, M
%7Å‚ CHWALEBNYCH OBYCZAJÓW, OBEJMUJE RZ
DY.Piast, po długich latach mądrego i szczęśliwego panowania, i wytępieniu wieluzdrożności, które od Popiela wzięły były początek, strawiony sędziwą starością,umarł w roku solnym dwudziestym, nie bez powszechnego smutku i żalu; wszystkichbowiem według wartości i zasług wynagradzał, i bardziej za ojca niż za króla byłuważany.Po jego śmierci, za zgodą powszechną, syn jego Ziemowit królem obrany,objął rząd i stolicę ojcowską; jeszcze bowiem za życia ojca, sprawując z jegozlecenia dowództwo w prowadzeniu wojen, i załatwiając rozmaite sprawy królestwa,wsiami się wielu chwalebnemi przymioty i dzieły.Wytrwały na zimno, głód iskwary, używał pokarmu i napoju dla samej potrzeby a nie dogody.Nieprzywięzując się do żadnej pory, czy-to był czas czuwania czy spoczynku, częstona czatach i stójkach obozowych stróżował, i sam uglądal, azali nieprzyjacielnie czyhał gdzie w zasadzce.Dla wszystkich szczodrobliwy i ludzki, wwymierzaniu kary i nagany umiarkowany, ubiorem nie świecąc okazale, wyrównywałzaledwo panom i szlachcie.Temi przymiotami tak sobie ujął rycerstwo, panówPolskich i naród wszystek, że go powszechnie poważano i po śmierci ojca godnymuznano panowania w Polsce.Wstąpił na królestwo roku Zbawienia dziewięćsetnegodwudziestego pierwszego.ZIEMOWIT MNOGIE WOJNY SZCZ
Z
LIWIE PROWADZI, NARESZCIE W GNIEy
NIE UMIERA.Siadłszy Ziemowit na stolicy ojcowskiej, starał się nabytą poprzednio sławę zkażdym dniem bardziej uświetnić.Całą przeto wytężył usilność na90rządne sprawowanie rzeczypospolitej, odzyskanie dawnych posiadłości irozszerzenie granic królestwa.Naznaczył naprzód wodza rycerstwu, potemsetników, pięćdziesiątników, dziesiętników, rotmistrzów, pułkowników(millenarios), dowódzców i naczelników tak jazdy jak i piechoty, i tym, przedwyruszeniem do boju, zalecił ćwiczenie wojska w obrotach wojennych, harcowaniu zkopiją, i rozmaitych sprawach rycerskich, ażeby tem śmielej wystąpić mogło dowalki z nieprzyjacielem.Wydał potem wojnę sąsiednim Węgrom, Niemcom i Prusakom,o zagarnienie pogranicznych ziem królestwa za niedołężnych rządów Popiela; astoczywszy kilka krwawych bitew, i pogromiwszy nieprzyjacioł, zyskał sławęwielkiego wojownika, i nabył wziętości u wszystkich narodów postronnych.Poprzywróceniu dzielnym orężem dawnych granic Polski, przedsięwziął zaraz innąwyprawę przeciw książętom Pomorskim, Kaszubskim i nadmorcom (cismarini), którychojcowie srogiego Popiela zdradą byli zginęli.Rozpoczął zaś z nimi wojnę z tejprzyczyny, że jemu i ojcu jego wypowiedzieli posłuszeństwo, i toczył ją przezlat kilka.Chociaż bowiem książęta ci ani dzielnie walczyli, ani ćwiczone mieliwojska do boju, położenie jednak miejsc i różne przeszkody przygodne ułatwiałyim obronę.Nim atoli krnąbrne ich karki ukorzył, zszedł ze świata śmierciąprzedwczesną, w stolicy swojej Gnieznie, po trzydziestu i dwóch latachpanowania.TRZEJ KSI
%7Å‚
TA SA
OWIAC
SCY WYSYA
AJ
DO ARNULFA CESARZA POSA
ÓW Z PROZ
B
, ABY IMPRZYSA
AA
M
%7Å‚ÓW W PIZ
MIE Z
WI
TEM UCZONYCH.Za rządów cesarza Arnulfa, który Rzymianom panować począł roku od NarodzeniaChrystusa ośmsetnego dziewięćdziesiątego, trzej książęta Słowiańscy, Rościsław,Z
więtopełk i Kocieł wyprawili posłów do cesarza Greckiego Michała, z prośbą, abyim przysłał mężów uczonych, którzyby światłem wiary chrześciańskiej ich samych iludy im poddano oświecili.Cesarz przysłał im Metodyusza i Cyrylla, którzy wtedynajpierwej owych książąt i naród Słowiański do wiary świętej nawrócili.PismoBoże z Greckiego języka przełożyli na Słowiański, nabożeństwo także w językuSłowiańskim odprawiać nakazali, i stolicę biskupią osadzili w MorawskimWielogrodzie (Wyelyagrod).Wezwani potem do Rzymu i skarceni od papieża, żesłużbę Bożą odprawowali w języku Słowiańskim, odpowiedzieli z Pisma św.:"Wszelki język żyjący niechaj chwali Pana Boga." Gdy nakoniec sprawa wytoczyłasię do świętego soboru, acz wielu było przeciwnego zdania, uzyskali przecieżwolność odprawiania obrządków w języku Słowiańskim, zarówno jak łacińskim,greckim i hebrajskim.91LESZEK SYN ZIEMOWITA WYBRANY DO RZ
DÓW.Z
mierć Ziemowita wszystkich Polaków w ciężkim pogrążyła żalu: czuli bowiem, żestracili książęcia, pod którego dzielnym rządem tak wielkich dokazali rzeczy, aspodziewali się większych jeszcze dokonać; którego hojność wspaniała i rękazwycięzka ubogacała naród i każdego z osobna w dostatki, sprzęt rycerski ikonie.Tuszyli, że przy jego dzielnej sprawie i obrotności zbiorą obfitszejeszcze zwycięztw plony, doczekają świetniejszych nagród i przywrócenia, całościuszczuplonej ojczyzny.Wszystkę zatem miłość i życzliwość, którą okazywaliZiemowitowi, przenieśli na Leszka, syna jedynego, który po nim pozostał.Chociażten nie doszedł był jeszcze wieku dojrzałego, jednak za zgodną radą panów iszlachty, po odbytym ojca pogrzebie, złożono mu hołd należny zwyczajem ówczesnympogańskim.Leszek uznany został za króla, przydano mu tylko opiekę niektórychpanów do czasu pełnoletności.Wojny rozpoczęte z książętami Pomorskimi,Kaszubami, Słowiany i nadmorskiemi ludy, pod ich zarządem przerwane, poszły wodwłokę.Ale gdy Leszek domierzył męzkiej pory, począł zaraz wstępować w śladyojcowskie; rzeczpospolitą sprawował mądrze i starannie, słynąć sprawiedliwością,ludzkością i życzliwą ku wszystkim poddanym chęcią.Spraw jednak rycerskich nietakim jak ojciec jego był miłośnikiem, i do posiadłości przez ojca nabytych lubodzyskanych nic nic przyczynił, wojen z książęty Słowiańskimi, Kaszubami,Pomorzany i Nadmorcami zaczętych nie popierał.Od czasu objęcia rządów w rokuZbawienia dziewięćsetnym pięćdziesiątym wtórym, panowanie Leszka utrzymywało sięraczej miłością panów i poddanych, niżeli własną jego sprawą.LESZKOWI RODZI SI
SYN RZADKICH PRZYMIOTÓW ZIEMOMYZ
L, KTÓRY PO NIM RZ
DYDZIEDZICZY.Po długich latach panowania Leszka urodził mu się wreszcie syn, któregoprzyjściem na świat ucieszony, nadał mu przy postrzyżynach imię Ziemomyśl, coznaczy myśl o ziemi, chcąc samem znaczeniem imienia wmówić w niego pilnąbaczność i staranie o ziemi Polskiej, do której zarządu przyszłego byłprzeznaczony.Po śmierci Leszka nastąpił pomieniony syn jego Ziemomyśl, doszedłszy latsposobnych jeszcze za życia ojca.Z urodzenia silny i czerstwy, pięknemi nadtoprzymiotami duszy obdarzony, starał się ile mógł, i to szczególniej miał nacelu, aby we wszystkich sprawach dziada i ojca swego92wyobrażał, i równie jak oni cnotami swemi zalecił się swoim i obcym.A lubo wprowadzeniu wojen nie wyrównał dzielności i szczęściu swego dziada, w innychprzecież przymiotach bynajmniej mu nie ustępował; i słusznie uważano, że iletamten zdziałał orężem, tyle ten rządem wewnętrznym i roztropnością, którą, sięwe wszystkiem jak najprzezorniej miarkował.Po niezbożnej śmierci Jana XII.papieża, Rzymianie wbrew Leonowi obraliBenedykta piątego, ale cesarz Otto złożył go z stolicy i posłał na wygnanie doSaxonii, gdzie ten w podeszłym wieku umarł.ZIEMOMYSA
OWI RODZI SI
SYN Z
LEPY, IMIENIEM MIESZKO, KTÓRY PRZEZ LAT SIEDM TRWA WTAKOWEM KALECTWIE.TroskaÅ‚ siÄ™ zaÅ› książę ZiemomyÅ›l i ubolewaÅ‚ bardzo, że małżonka jego byÅ‚a przezdÅ‚ugie lata niepÅ‚odna.; mniemaÅ‚ bowiem, że ród jego bezpotomnie wygaÅ›nie [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]