[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Z teoretycznego punktuwidzenia czas trwania gry nie ma znaczenia, wa\
ne jest, by \
aden z graczy nie wiedział, kiedy nastąpi jej koniec.Przypuśćmy, \
e ja i ty gramy przeciwko sobie, wiedzÄ…c, \
e gra będzie miała 100 rund.Obydwaj mamy świadomość,\
e setna runda, jako ostatnia, będzie równowa\
na jednorundowej grze w Dylemat Więz
nia.W rundzie tej jedynąracjonalną dla nas obu strategią będzie więc ZDRADA i mo\
emy obaj przyjąć, \
e drugi gracz, skonstatowawszy tenfakt, podejmie decyzjÄ™ o zdradzie w ostatniej rundzie.Wynik ostatniej rundy mo\
e więc być do przewidzenia.Terazoto runda 99 będzie równowa\
na grze jednorundowej, a zatem w tej przedostatniej rundzie ZDRADA obu graczyjest równie\
jedynym racjonalnym wyborem.Takie samo rozumowanie stosuje się do rundy 98 i poprzednich.Dwajw pełni rozsądnie myślący gracze, którzy wiedzą, ile rund ma gra, i zakładają, \
e przeciwnik równie\
myśliracjonalnie, mogą jedynie zdradzać.Z tej przyczyny teoretycy gier, mówiąc o Iterowanym lub PowtarzanymDylemacie Więz
nia, zawsze przyjmujÄ…, \
e moment zakończenia gry jest niemo\
liwy do przewidzenia lub \
e znanyjest tylko bankierowi.W realnym \
yciu, nawet jeśli nie mamy pewności co do dokładnej liczby rund gry, mo\
emy mimo tooszacować prawdopodobny czas jej trwania.To ustalenie mo\
e się stać wa\
ną częścią strategii.Jeśli zauwa\
Ä™, \
ebankier zaczyna się niespokojnie wiercić i patrzeć na zegarek, mogę słusznie mniemać, \
e gra zbli\
a się do końca, como\
e budzić we mnie pokusę zdrady.Jeśli podejrzewam, \
e ty tak\
e zauwa\
yłeś niepokój bankiera, mogę sięobawiać, \
e zapewne równie\
rozwa\
asz zastosowanie tego posunięcia.Najpewniej więc chciałbym być tym, któryzdradzi pierwszy.Zwłaszcza \
e mam obawy, \
e ty masz obawy, \
e ja.Czysto matematyczne przeciwstawienie jednorundowego Dylematu Więz
nia Iterowanemu DylematowiWięz
nia jest nadmiernym uproszczeniem.Nale\
y raczej oczekiwać, \
e ka\
dy z graczy będzie zachowywał się tak,jakby miał dostęp do wcią\
aktualizowanych ocen co do przypuszczalnego czasu trwania gry.Im ten czas jestdłu\
szy, tym jego gra będzie bardziej zgodna z teoretycznymi przewidywaniami dla autentycznej gry iterowanej;innymi słowy - tym będzie uprzejmiejszy, bardziej wielkoduszny i mniej zawistny.Im krótszy jest szacowany czastrwania gry, tym większą będzie przejawiał skłonność do decyzji charakterystycznych dla gry jednorazowej - będziewredniejszy i mniej wielkoduszny.Poruszającą ilustrację doniosłości  cienia przyszłości ukazał Axelrod za pomocą godnego uwagi zjawiska,jakie zaistniało w czasie pierwszej wojny światowej - zasady określanej mianem:  \
yj i daj \
yć innym.Oparł sięprzy tym na badaniach historyka i socjologa Tony ego Ashwortha.Fakty krótkotrwałego bratania się brytyjskich iniemieckich \
ołnierzy w okresie świąt Bo\
ego Narodzenia i wspólnych biesiad na ziemi niczyjej są bardzo dobrzeznane.Daleko mniej znany, choć według mnie du\
o ciekawszy, jest fakt, \
e przynajmniej przez pierwsze dwa latawojny, począwszy od roku 1914, wzdłu\
całej linii frontu powszechne były nieoficjalne i niepisane pakty onieagresji.Autor przytacza relację wysokiego rangą oficera brytyjskiego, który był niesłychanie zdziwiony, gdy wczasie wizytowania okopów zauwa\
ył niemieckich \
ołnierzy spacerujących w odległości strzału karabinowego przedlinią swoich umocnień. Nasi ludzie zdawali się nie zwracać na to uwagi.Przyrzekłem sobie, \
e gdy przejmiemydowództwo, osobiście dopilnuję, by z tym skończyć.Nie mo\
na dopuszczać, by działy się takie rzeczy.Ci ludzienajwyraz
niej nie zdawali sobie sprawy, \
e toczy siÄ™ wojna.Obie strony najwyraz
niej hoÅ‚dowaÅ‚y zasadzie: »\
yj i daj\
yć innym«.Teoria gier i Dylemat WiÄ™z
nia nie były wtedy jeszcze wymyślone, lecz patrząc wstecz doskonale widzimypodło\
e ówczesnych zdarzeń, a Axelrod przeprowadza ich fascynującą analizę.W wojennych okopach tamtych dni cień przyszłości ka\
dego oddziału był długi.Znaczy to, \
e ka\
da siedzÄ…ca w okopie grupa \
ołnierzy brytyjskichmogła spodziewać się, \
e przez wiele miesięcy będzie tkwić naprzeciw wcią\
tej samej grupy \
ołnierzy niemieckich,siedzących w przeciwległej linii okopów.Co więcej, zwykli \
ołnierze nigdy nie wiedzieli, kiedy zostanąprzegrupowani, o ile w ogóle to nastąpi.Rozkazy wojskowe są z zasady arbitralne, kapryśne i niezrozumiałe dlatych, którzy je mają wykonywać. Cień przyszłości był dostatecznie długi i nieokreślony, by sprzyjać rozwojowiwspółpracy typu wet za wet.Pod warunkiem, rzecz jasna, \
e sytuacja była równowa\
na grze w Dylemat Więz
nia.Pamiętaj, \
e w prawdziwym Dylemacie Więz
nia wielkości wygranych muszą odpowiadać pewnymregułom.Dla obu stron wzajemna współpraca musi być preferowana w stosunku do wzajemnej zdrady.Zdrada przywspółpracy drugiej strony, o ile ci się tak uda, jest jeszcze korzystniejsza.Współpraca przy zdradzie drugiej stronyjest rezultatem najgorszym ze wszystkich.Wzajemna zdrada jest tym, co najchętniej widziałaby generalicja.Chciałaby widzieć swoich chłopców strzelających z zapałem do Szwabów (lub Angoli) przy ka\
dej nadarzającej sięsposobności.Z punktu widzenia generałów wzajemna współpraca nie była po\
Ä…dana, poniewa\
utrudniała im wygraniewojny.Jednak z punktu widzenia pojedynczych \
ołnierzy obu stron była jak najbardziej po\
ądana.Nie chcieli byćzastrzeleni.Trzeba przyznać, \
e - tak jak generałowie - woleliby raczej wojnę wygrać ni\
przegrać, co zapewniaspełnienie pozostałych wymagań, by sytuacja stała się prawdziwym Dylematem Więz
nia.Jednak pojedynczy\
ołnierz nie wybiera między wygraniem a przegraniem wojny, poniewa\
jej wynik nie zale\
y w znaczący sposób odjego indywidualnych działań.Z pewnością jednak własny los zale\
y w du\
ym stopniu od wzajemnej współpracy zkonkretnymi \
ołnierzami wrogiej armii, znajdującymi się po przeciwnej stronie pasa ziemi niczyjej, tote\
wzajemnawspółpraca jest daleko bardziej po\
Ä…dana ni\
wzajemna zdrada, nawet gdyby z pobudek patriotycznych, czy te\
zkonieczności podporządkowania się dyscyplinie, było się w niewielkim stopniu skłonnym do zdrady przysprzyjającej po temu okazji.Sytuacja ta miała, jak się wydaje, cechy prawdziwego Dylematu Więz
nia.Mo\
na siębyło spodziewać pojawienia się czegoś, co przypominało wet za wet, i tak te\
się stało.Istniejąca w danym miejscu linii umocnień strategia lokalnie stabilna nie musiała być samą strategią wet zawet [ Pobierz całość w formacie PDF ]