[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jeziora są młodym elementem krajobrazu (tylko nieliczne głębokie jeziora sięgają swymwiekiem trzeciorzędu, np.Bajkał - 20-30 mln lat) i często ulegają zmianom  wysychają(w klimacie suchym), zarastają (w klimacie wilgotnym) lub przekształcają się w bagna.Zaraz po powstaniu są jeziorami oligotroficznymi, póz
niej rozwija się w nich \
yciei przekształcają się w jeziora eutroficzne.Jeszcze póz
niej stają się jezioramidystroficznymi, a następnie torfowiskami lub bagnami.Zarastanie jeziora, jak równie\
Geografia.Vademecum maturzysty.Wydawnictwo Escape Magazine http://www.escapemag.pl22wypełnianie się szczątkami organicznymi i osadami mineralnymi prowadzi do jego zaniku.Najszybciej zanikają jeziora o niewielkiej głębokości.BagnaBagnem nazywamy obszary podmokłe, których warstwa gruntu jest okresowo lub stalezatapiana.Roślinność występująca tam jest przystosowana do specyficznych warunków.Do powstawania bagien dochodzi w zagłębieniach terenu, we wszystkich strefachklimatycznych świata.Najwięcej jest ich jednak na obszarach Syberii i północnej Kanady,gdzie występuje wieczna zmarzlina, a tak\
e w strefie równikowej.Tworzą się równie\
w dolinach i deltach rzek, na obszarach bezodpływowych, w nieckach krasowychi w odciętych zatokach morskich.W bagnach zachodzą procesy tworzenia się torfuw wyniku utleniania związków organicznych, a następnie powstają torfowiska.Torfowiska mogą być:- wysokie (zasilane wodami opadowymi)- niskie (zasilane wodami rzecznymi i opadowymi)Nauką zajmującą się badaniem genezy i funkcjonowania bagien jest paludologia.Istnieją cztery główne typy bagien:- ombrogeniczne - są zasilane głównie wodami opadowymi, występują w strefachmłodoglacjalnych (sandrowych i morenowych), na obszarach krasowychi wydmowych oraz na obszarach zatorfionych dolin;- topogeniczne  są zasilane wodami podziemnymi; występują na obszarachbezodpływowych lub wysoczyznach morenowych odwadnianych słabo- soligeniczne - występują w miejscach wypływu podziemnych wód, zazwyczaju podnó\
y stoków i krawędzi doliny;- fluwiogeniczne  zasilane wodami wezbraniowymi cieków, wodami spływającymize stoków, a tak\
e wodami gruntowymi.5.Znaczenie wód na ZiemiWody powierzchnioweUzale\
nienie człowieka od wody widać nawet na mapie  największe osiedla ludzkiepowstawaly głównie tam, gdzie w pobli\
u były zbiorniki wody pitnej  rzeki, jeziora, jakGeografia.Vademecum maturzysty.Wydawnictwo Escape Magazine http://www.escapemag.pl23np.Egipt od zawsze korzystał z dobrodziejstw Nilu, Mezopotamia powstała w dorzeczachEufratu i Tygrysu itp.Wody powierzchniowe odgrywają wa\
ną rolę w komunikacji i handlu.Istnieją na Ziemiobszary, które są dostępne jedynie dzięki sieci rzecznej.Taki obszar to np.dorzeczeAmazonki.Nie ka\
da rzeka mo\
e być szlakiem komunikacyjnym.Wartość komunikacyjnarzek zale\
y od bardzo wielu czynników, a więc od spadku, obfitości i zmienności wód,głębokości, długości okresów zamarzania, charakteru ujść itp.śeglugę utrudniają ró\
neprzeszkody, jak np.wodospady, progi czy mielizny, a tak\
e wysychanie rzekw okresie suszy i występowanie pokrywy lodowej zimą.Ludzie  dla lepszego wyzyskaniarzek w komunikacji i transporcie  umacniają ich brzegi, zwę\
ają i pogłębiają koryta,budują kanały omijające przeszkody itd.Istniejące spadki wód wykorzystuje się jako z
ródła energii (hydroelektrownie)  w tymcelu spiętrza się wodę za pomocą tam.Wa\
nymi drogami wodnymi są te\
jeziora  np.w Ameryce Północnej, na pograniczu USAi Kanady, gdzie dzięki nim mo\
liwa jest regularna komunikacja między wielkimimiastami, le\
ącymi nad tymi jeziorami.Oprócz niewątpliwych korzyści w handlu i komunikacji rzeki i jeziora dostarczają ludziomtak\
e po\
ywienia  rybołóstwo, łowiectwo, z
ródła dostarczają wody pitnej.Rola słodkich wód lądowych rośnie w miarę wzrostu liczby mieszkańców kuli ziemskiej [ Pobierz całość w formacie PDF ]