[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wtedy bogowie podzielili się władzą.Ta wojna jest zwana tytanoma-chią, bowiem pozbawionego tronu Kronosa wspierali tytani.Niebawem po niej wybuchła gigantomachia - Zeus, bogowie z Olimpu walczyli w niej z gigantami.Los zmagań był niepewny, dopiero sprowadzenie przez Atenę Heraklesa (zgodnie z przepowiednią, tylko on mógł pokonać gigantów) zadecydowało o zwycięstwie olimpijczyków.Grecka mitologia opowiada o jeszcze wie­lu innych wojnach - np.krwawym, bratobój­czym konflikcie pomiędzy Polinejkesem i Ete-oklesem, którego stawką było objęcie tronu w Tebach.Wojnę tebańską zakończyła śmierć obu braci w pojedynku.Piękną boginią wojny w starożytnej Grecji była Atena, to ona opiekowała się wojownika­mi i mogła zapewnić im zwycięstwo.Dzieje mitologicznych wojen to w znacznej mierze opowieści o niezwykłych dokonaniach hero­sów, istot pośrednich pomiędzy bogami i ludźmi, wyróżniających się odwagą, siłą, ry­cerskimi umiejętnościami, dokonujących, tak­że na polu bitwy, niezwykłych czynów - ni­czym Achilles, Herakles, Jazon.Homer Iliada.Grecy uważali wojnę trojańską za wydarzenie historyczne, mające miejsce pomiędzy XIV a XII wiekiem przed naszą erą.Dzisiaj twierdzi się, że część epopei trojań­skiej ma charakter historyczny - Troja to coraz dokładniej zbadane przez archeologów mia­sto w Troadzie (Turcja).Akcja Iliady rozgrywa się pod koniec dziewiątego roku oblężenia Troi, czyli w jego końcowym etapie, fabuła skupia się wokół postaci Achillesa, głównego bohatera utworu.Homer uporządkował naj­ważniejsze opowieści mityczne.Wojna trojań­ska stała się w Iliadzie tłem rozważań moral­nych, analiz ludzkich emocji, uczuć (gniew, zemsta, nienawiść, zazdrość, cierpienie, ból po stracie bliskiej osoby, żądza władzy).Gre­cja VIII wieku przed naszą erą to, zgodnie z jej obrazem wpisanym w dzieła Homera, przede wszystkim realność nie mających końca wo­jen, krwawych potyczek.Bitwy, chociaż wal­czyły w nich duże oddziały, wygrywali głównie herosi uwikłani w rozliczne osobiste konflikty Zmagania pod Troją byty wojną w obronie ho­noru.Achajowie nie mogli pogodzić się z po­rwaniem Heleny, musieli walczyć o honor, nie mogli ustąpić wobec przemocy, gwałtu, za każdą cenę powinni dążyć do odzyskania swojej własności.Wojny u Homera wprawdzie są wydarze­niami tragicznymi, ale każdy mężczyzna musi wykazać się walecznością, być dzielnym wo­jownikiem.Motywacją większości działań sta­rożytnych rycerzy okazuje się przemożne pra­gnienie zdobycia stawy.Spierający się ze sobą bogowie także uczestniczą w pojedyn­kach, nie są przy tym wszechmocni.Świat Ho­mera to głównie Grecja herosów.Iliada przed­stawia tylko jedną warstwę społeczną -arystokratyczną, rycerską elitę.Zasady hono­ru i tradycje wpisane w Iliadę oraz Odyseję do­tyczą przede wszystkim warstw wyższych, książąt, herosów, obejmują bezwzględny na­kaz męstwa, krwawej zemsty, obowiązek księ­cia bronienia swego ludu.Dla herosów za­wsze najważniejsze było zwycięstwo, a cel niezmiennie uświęcał środki prowadzące do sukcesu.Pamiętajmy, że bohaterowie Iliady nie znali jeszcze pojęcia pośmiertnej nagrody (jak np.rycerze chrześcijańscy), oczekiwali tylko podziwu dla swego heroizmu, uznania ludzi będących świadkami ich czynów.Męż­czyźni w poematach Homera giną młodo, he­rosi przypominali ołowianych żołnierzyków z ludzkimi sercami i dziecięcą inteligencją.Biblia.W dziejach biblijnych wojna odgrywała bardzo dużą rolę, wojny byty tak częste, że Pi­smo Święte odnotowuje czasy pokoju jako okresy wyjątkowe.Jednym z najważniejszych wizerunków Stwórcy w Starym Testamencie jest obraz Boga jako Mocarza Wojny lub Wo­jownika.Wierzono, że Bóg wspierał Izrael w czasie wojen, uważano, że wrogowie Izraela są wrogami Pana.Bóg karat wojnami inne na­rody, ale i niekiedy (jak podczas inwazji babi­lońskiej) odmawia) wsparcia swemu narodo­wi.Liczni wybitni przywódcy Izraela zdobyli sławę znakomitych wojowników - np.Jozue, Debora, Gedeon, Dawid, Ozjasz.Aż do okre­su monarchii (X wiek przed Chrystusem),'każ­dą wojnę uważano za świętą, gdy królowie wypowiadali wojny by realizować swe cele po­lityczne, prorocy zawsze krytykowali je, ponie­waż nie byty one wojnami Jahwe.Wczesne dzieje Izraela i późniejszy okres monarchii są poniekąd historią wojen.Zajęcie ziemi Kanaan przez Hebrajczyków w znacznej mierze dokonało się dzięki zwycięskim zma­ganiom z kilkoma ludami.Literatura biblijna opowiadająca o czasach między wygnaniem babilońskim a końcem okresu nowotesta-mentowego nie wspomina o wojnach już tak często.Ale to właśnie rezultatem zbrojnych starć byto opanowanie Izraela przez Egipcjan, Asyryjczyków, Babilończyków, Persów, Gre­ków i Rzymian.Ważną rolę w historii Izraela odegrały zbrojne powstania Judy Machabe-usza (przed Chrystusem) i Szymona Bar--Kochba (po Chrystusie).W apokaliptycznych fragmentach Nowego Testamentu wielokrot­nie wspomina się o ostatecznym boju, który rozegra się w kresu czasów.Wacław Potocki Wojna chocimska.Rycerski, barokowy poemat stawi wydarzenia z 1621 ro­ku, odparcie szturmu armii tureckiej przez wojska polskie i kozackie.Poeta starał się wiernie odtworzyć historyczne wydarzenia, pokazać przygotowania do boju i samą bitwę, dawał przy tym przykłady żołnierskiego boha­terstwa i kontrastowo zestawiał je z obrazami postępującego upadku Rzeczypospolitej.Ignacy Krasicki Monachomachia.Akcja utworu, opiewającego wojnę mnichów w ja­kimś miasteczku, opiera się na dwu elemen­tach typowych dla parodiowanego przez po­etę eposu bohaterskiego.Pierwszym z nich jest rada, przygotowanie do uczonej dysputy, drugim już bitwa, która zastępuje uczony spór [ Pobierz całość w formacie PDF ]