[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Dlatego właśnie Gramsci,chociaż nie ignorował przemocy , tworzył raczej teorię siły i stosunków sił , których procesykulturowe stanowią część z tego samego tytułu, co Gewalt, i które na zawsze obligują doanalizowania struktur etatycznych w relacji wzajemnej determinacji z organizacją społeczeństwaobywatelskiego.W rzeczy samej te teoretyczne drogi wypracowane w pierwszej połowie wieku wokół kwestiiwojny i rewolucji, opierając się dogmatycznej petryfikacji, pozostaną znakami orientacyjnymiposzerzonego marksizmu, aż do wstrząsu 1968 roku.Ponownie pojawia się wówczas wielkadyskusja na temat form i funkcji przemocy rewolucyjnej (także form terrorystycznych wprzypadku włoskich Czerwonych Brygad i niemieckiej Rote Armee Fraktion).Z teoretycznegopunktu widzenia najbardziej interesująca jest niewątpliwie rozbieżność pojawiająca się w łoniewłoskiego operaismo, który głęboko odnowił analizę politycznego wymiaru konfliktów wewspółczesnej fabryce i odrzucenia przez siłę roboczą podporządkowania się planowaniu kapitalistycznemu (lub sprowadzenia robotnika społecznego do kondycji robotnika masy ).Problematyka ta wysuwa kwestię stosunku między formami władzy (przede wszystkim formą-państwem , opartym na modelu marksowskiej analizy formy-towaru ) i procesem subiektywizacjipolitycznej.Ale podczas gdy Mario Tronti, pod wpływem lektury Carla Schmidta, bronił pojęcia autonomii polityki , konstatując, że każda forma organizacyjna pracy kapitalistycznej zakładadziałanie państwa i stawia problem wiedzy, w jaki sposób tworzy się antagonizm polityczny kiedypaństwo nie jest już klasycznym państwem liberalnym, ale interwencjonistycznym keynsowskimlub konsensualnym demokratyczno chrześcijańskim, Antonio Negri wychodząc przeciwnie odtezy strukturalnego kryzysu państwa-planu , widzi w autonomii polityki fikcyjne zapośredniczeniekonfliktów społecznych, ukrywające upowszechnienie praktyk represyjnych i pod nazwą autonomii robotniczej tworzy teorię stałego buntu robotnika zbiorowego przeciwkokomenderowaniu kapitału, buntu, który zmierzałby w kierunku rekompozycji pracy niszcząc w tymcelu wszelkie zapośredniczenia instytucjonalne .Bardziej jeszcze interesujące byłobysystematyczne skonfrontowanie tych teorii z koncepcją władzy , którą Michel Foucault zacząłrozwijać w tym samym czasie, szczególnie w Nadzorować i karać (1975).Analizy Marksa wKapitale dotyczące przemocy kapitalistycznej, jako zmierzającej w kierunku przekształcenia ciałarobotnika w narzędzie produkcyjne, są tu umieszczone w bardziej ogólnych ramach dyscyplinujących mechanizmów panowania w społeczeństwach współczesnych oraz naginającpewne badania Szkoły Frankfurckiej (Rusce i Kirchheimera) teorii funkcji strategicznej , jaką wfunkcjonowaniu państwa przyjmuje zastosowanie buntów i praktyk nielegalnych.W pewien sposóbdzięki temu postawiony został problem antropologicznych fundamentów marksistowskiej teoriiwalki klas oraz Gewalt ekonomicznej i politycznej.Historycy marksistowscy (Hobsbawm) jedyniew przypadku społeczeństw prekapitalistycznych ryzykowali zastanowienie się nad granicąmiędzy przemocą polityczną ( rewoltą ) i przemocą kryminalną ( przestępstwem ), ale nie wprzypadku rozwiniętych form walki klas, tak mocne było bowiem tabu odziedziczone pokontrowersjach z anarchizmem2.Cykl antyimperialistyczny i katastrofy realne W Was bedeutet : Aufarbeitung der Vergangenheit tekście napisanym w 1959 roku Adorno stawiaproblem przetrwania narodowego socjalizmu w Niemczech, jako struktury psychicznej, którazakorzenia się w obiektywności pewnego porządku ekonomicznego i mechanizmach obronnych,jakie wywołuje lęk przed katastrofami historycznymi.Man will von der Vergangenheitloskommen : mit Recht, weil unter ihrem Schatten gar nicht sich leben l�sst, und weil desSchreckens kein Ende ist, wenn immer nur wieder Schuld und Gewalt mit Schuld und Gewaltbezahlt werden soll ; mit Unrecht, weil die Vergangenheit, der man entrinnen m�chte, noch h�chstlebendig ist.Der Nationalsozialismus lebt nach, und bis heute wissen wir nicht, ob bloss alsGespenst dessen, was so monstr�s war, dass es am eigenen Tode noch nicht starb, oder ob es garnicht erst zum Tode kam ; ob die Bereitschaft zum Uns�glichen fortwest in den Menschen wie inden Verh�ltnissen, die sie umklammern [59].(S.555).Dalsza część tekstu łączy dwa typy podejściato tej struktury terroru zdolnej do przetrwania poza warunkami swego pojawienia się i dostworzenia przeszkody dla każdej demokratyzacji polityki.Z jednej strony mamy więc krytykęalienacji społecznej inspirowaną marksowską problematyką fetyszyzmu towarowego od czasuLukasca obejmującą całość procesu reifikacji (lub desubiektywizacji) społeczeństwa: In derSprache der Philosophie k�nnte man wohl sagen, dass in der Fremdheit des Volkes zur Demokratiedie Selbstentfremdung der Gesellschaft sich wiederspiegelt [60] (S.560).Z drugiej strony ucieczkędo freudowskiej koncepcji utożsamienia (Massenpsychologie und Ich-analyse, Das Unbehagen inder Kultur) użytą już w Studies in the Authoritarian Personality : Man beurteilte dieautorit�tsgebundene Charaktere �berhaupt falsch, wenn man sie von einer bestimmten politisch-�konomischen Ideologie her konstruierte: die wohlbekannten Schwankungen der Millionen vonW�hlern vor 1933 zwischen der nationalsozialistischen und kommunisteischen Partei sind auch sozialpsychologisch kein Zufall & Autorit�tsgebundene Charaktere identifizieren sich mit realerMacht schlechthin, vor jedem besonderen Inhalt [61].(S.561).Dwa czynniki wyjaśniające sąnastępnie połączone w tym samym schemacie podporządkowania sile rzeczy (można bypowiedzieć, powtarzając słynne wyrażenie La Bo�tie go o dobrowolnym poddaństwie ): Die�konomische Ordnung und, nach ihrem Modell, weithin auch die �konomische Organisation verh�ltnach wie vor die Majorit�t zur Abh�ngigkeit von Gegebenheiten, �ber die sie nichts vermage, undzur Unm�ndigkeit.Wenn sie leben wollen, bleibt ihnen nichts �brig, als dem Gegebenen sichanzupassen & Die Notwendigkeit solcher Anpassung, die zur Identifikation mit Bestehendem,Gegebenem, mit Macht als solcher, schafft das totalit�re Potential [62].(s.567)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]