[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jego następcą na księstwie w Kijowiezostaje jego brat Wszewłod3.Pozostawił jedynego syna Gleba4.Ten po śmierciZ
więtosława objął księstwo po ojcu, mianowicie Nowogródek5.ROK PAC
SKI 1073Król polski Bolesław zdobywa oblegany przez sześć miesięcygród Wołyń.Wyprowadziwszy swoje wojska z Przemyśla, gdzie zostawił silną załogę, by utrzy-mać w wierności miejscową ludność, król polski Bolesław podąża do odleglejszychczęści Rusi, by przywrócić6 na swoją stolicę księcia Izasława i pominąwszy drogę7,która miała prowadzić do Kijowa, udaje się do ziemi chełmskiej i wołyńskiej, którapotem była zwana włodzimierską8, a teraz odrzuciwszy jedno i drugie1Wg Powiesti, t.I, s.131, Z
więtosław Jarosławowicz zm.27 XII 1076 r.Był on sojusznikiem króla Bole-sława od układu zawartego w 1074 r.2Miejsce pochowania wspomniane tamże (cerkiew św.Spasa).3W Powiesti data objęcia księstwa kijowskiego podana na l I 1077 r.4Gleb, syn Z
więtosława, książę czernihowski (tmutarakański), póz
niej nowogrodzki, zm.30 V 1078 r.5y
ródła ruskie podają Nowogród W.Zob.też Oczerki istorii SSSR, t.I, cz.l, s.182, 185.6Wg Powiesti i Lat.hip.była jedna wyprawa Bolesława z Izasławem na Ruś w roku 1069 (Powiesi', t.I, s.115 116 i Lat.hip.kol.162 163).W literaturze jest przyjęte, że była druga wyprawa w 1077 r.iBolesław ponownie wprowadził Izasława na tron kijowski, zob.Grudziński, Polityka papieża., s.97 99,104.7Niewątpliwie chodzi tu o drogę wyprawy na Ruś Bolesława Chrobrego, odtworzoną przez R.Jakimowicza, Szlak wyprawy kijowskiej Bolesława Chrobrego w świetle archeologii, Rocznik Wołyński II,1933.Jednak ta droga wiodła właśnie przez Wołyń.8Tej wiadomości u Długosza o zmianie nazwy ziemi chełmskiej i wołyńskiej na włodzimierskąpoświęcono sporo uwagi w literaturze polskiej i radzieckiej, zob.A.Poppe, Gród Wołyń, Studiawczesnośredniowieczne IV, 1958, s.247 251.Są dowody, że gród Wołyń, ważny w X XI w., przestałistnieć w XIII w.; gród Chełm wg Lat.hip.wzmiankowany w XIII w. mógł istnieć już w XI w.(tamże,przyp.115 na s.250).Najpoważniejszym ośrodkiem w tych stronach był w X XI w.Włodzimierz (tamże,s.260).Nazwy grodów mogły też w tych czasach oznaczać nazwy ziem.Słusznie zaznaczył Długoszpóz
niejsze (post) pojęcie geograficzne ziemi włodzimierskiej, która w XV w.przybrała nazwę łuckiej.TylkoDługosz podaje, że ziemia chełmska i łucka tworzyły dawniej jednolite terytorium, zob.w Chorografii,Roczniki., 1.1,s.127 oraz uwagi S.M.Ku-czyńskiego, Wschodnia granica Państwa Polskiego w X w.[w]Początki Państwa Polskiego.Księga Tysiąclecia, t.I, Poznań 1962, s.241.imię, nosi nazwę łuckiej.Była to okolica podówczas bogata i zasobna, posiadającawiele wsi i miast.Niewiele z nich miało obwarowania i łatwe były do zdobycia dlawroga.Wiele też z nich dobrowolnie się poddało, inne, w których były załogi ruskie,bez trudu zostały zdobyte.Głównymi zamkami1 tej okolicy były: Wołyń, Włodzi-mierz i Chełm, wszystkie zbudowane z drzewa i belek i położone na naturalnychwzniesieniach.Strzegł ich wielki oddział żołnierzy ruskich.Najpierw król polskiBolesław każe zabierać łup i palić niektóre wsie i zagrody.Kiedy po doszczętnymsplądrowaniu okolicy zgromadziło się dużo bydła i łupów zrabowanych wieśniakom,pozwolił rycerzom, by je przy pomocy służby uprowadzili do Polski.Następniepodsuwa wojska pod gród Wołyń i atakuje go bez ustanku wszystkimi siłami nocą idniem.Ale ponieważ Rusini broniący zamku stawiali dzielnie opór, nadziejazdobycia zamku okazywała się coraz bardziej zwodnicza.Kiedy wobec tegowiększość rycerzy polskich doradzała, że należy zaniechać tego oblężenia, król podżadnym warunkiem nie uległ tej namowie w obawie, aby  w razie gdyby zostawiłgród niezdobyty  Rusini nie nabrali większej odwagi do stawiania silniejszegooporu.Gdy oblężenie przeciągało się uparcie przez sześć miesięcy2, Rusini, którzystrzegli zamku, ulegli częściowo ze strachu, częściowo licząc na znaną hojnośćBolesława.Wysławszy parlamentariuszy w sprawie poddania zamku, zwracają się dokróla i przedstawiają jako warunki, aby wszyscy, którzy zechcą, odeszli z całymswoim dobytkiem, a ci, co zechcą pozostać, by pełnili służbę wojskową w zamkachkrólewskich na jednakowych warunkach z Polakami i by król wypłacił im ponadtodwa tysiące grzywien.Kiedy ułożono pokój3 na tych warunkach, zamek Wołyń zostałoddany królowi.Gdy król polski Bolesław przebywał w ziemi wołyńskiej, żądnywalki książę Wszewłod sprowadził tu wojska ruskie.Lecz przyjrzawszy się dokładniesiłom polskim, widząc, że narazi się na wyraz
ne niebezpieczeństwo, jeśli będziepróbował szczęścia, wycofał się.1Zob.przyp.8 na s.129.2Opis zdobywania Wołynia i poddania się zamku może się opierać na niejasnej wzmiance w starszymzwodzie Powiesti o tym, że Wszewłod wyszedł naprzeciw bratu Izasławowi na Wołyń (Mon.Pol.Hist., t.I,s.748).Tamże jest wiadomość o tym, że Izasław z Wszewłodem zawarli pokój, zob.interpretację tego tekstuu Semkowicza, Rozbiór., s.150.Ponieważ stary zwód informuje dalej, że Izasław zasiadł w Kijowie 15 VII,Długosz mógł wywnioskować z tej wzmianki, że wyprawa Bolesława na Ruś była zwycięska, że zajął onzamek Wołyń, a sojusznika wprowadził na stolicę Rusi.3Zob.przyp.poprzedni.Był to pokój między książętami a nie z królem Bolesławem.Biskup praski Jaromir, kiedy nie mógł przyłączyć do swego biskupstwa katedry wOłomuńcu,karze chłostą tamtejszego biskupa, a posłów księcia czeskiego Wratysława,wysłanych do Rzymuw celu wniesienia skargi w tej sprawie,morduje w drodze.Z tego powodu Jaromir zostaje pozbawiony godności biskupiej.Potem jednak zostaje przywrócony przez papieża po zatwierdzeniu fundacjibiskupstwa w Ołomuńcu.Biskup praski Jaromir, czyli Gebhard, bolejąc nad oddzieleniem od jegobiskupstwa [biskupstwa] ołomunieckiego1, robi wiele wysiłków, by go połączyć zdawną całością.Kiedy widział, że te wysiłki idą na marne, z powodu przeszkódwysuwanych przez księcia czeskiego Wratysława, który dał początek temuokaleczeniu, był twórcą i sprawcą fundacji2 wyżej wymienionego biskupstwa wOłomuńcu, udawszy się potajemnie do biskupa Ołomuńca Jana3 obrzucił go wielomaobelgami, a wreszcie ukarał chłostą4, której dokonał własnoręcznie i przy pomocyswojej służby.Zaniepokojony bardzo wiadomością o tym, książę czeski Wratysławwniósł skargę5 przed trybunał papieski na biskupa praskiego Jaromira.Lecz pierwsiposłowie wysłani do Rzymu zostali w drodze na rozkaz Jaromira zranieni i zabici6.Papież Aleksander II zaniepokojony ogromem zbrodni wysłał kardynała Rudolfa7, bypołożył kres zdrożnemu występkowi.Kiedy Jaromir odmówił posłuszeństwa iwezwany do stawienia się przed1Utworzenie biskupstwa ołomunieckiego przez Wratysława II przypada na rok 1062 lub 1063, Kosmas,ks.II, rozdz.21, wymienia ten fakt pod r.1067.Zob.V.Novotny op.cit., t.I 2, s.121 i n.Objaśnia teżGrudziński, Bolesław., przyp.48 na s.118 [ Pobierz całość w formacie PDF ]