[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wychowany byl w dobrej, bogatej rodzinie.Ojciec - jak sam mówi - sklanial go nawet do udzialu w sejmikach, ale Szarmanckiemu to nie bardzo odpowiadala, lubil za to uczty i zabawy.Jak sam twierdzi: „Wolalem przegrac dobra niz pilnowac sprawy”.Ubiera sie, jak typowy „modny kawaler” - „Ufryzowany, z wielkim halsztukiem i w fraku eleganckim”.Rozczytuje sie w romansach obcych autorów, przyjmuje po czesci obyczaje i jezyk francuski.Wszystko to swiadczy o jego sklonnosci do obcej mody, nasladowania cudzoziemszczyzny.Korzysta ze wszelakich przyjemnosci, jakie stawia przed nim zycie.Chwali zycie we wszystkich jego aspektach.Epoka romantyzmu w mniejszym stopniu uwydatnia jasne strony rzeczywistosci.Wyjatkiem potwierdzajacym regule jest utwór powszechnie uznawany za manifest nowego pokolenia Polaków, którzy podaja idealy majace zastapic nieaktualne juz, stare poglady.„Oda do mlodosci”, bo o niej mowa, jest utworem, który Adam Mickiewicz kieruje do nadziei polskosci, a wiec mlodego pokolenia Polaków.Zbedny jest komentarz do slów: „Razem, mlodzi przyjaciele! W szczesciu wszystkiego sa wszystkich cele.” Nastepna epoka, która nie byla pozbawiona rozwazan nad ludzkim istnieniem, jest pozytywizm.Za chec do zycia, do nieustannej pracy nad soba, dazeniem do doskonalosci i maksymalnego dobra uznac mozemy dominujace wtedy prady i doktryny: pracy u podstaw, pracy organicznej itd.Plany byly ambitne, kazdy zobligowany byl do aktywnosci i odpowiedzialnosci za drugiego czlowieka, jak równiez dbalosci o dobro ogólu.Oczywiscie jednym ze srodków, który kreowal to nowe spojrzenie na zycie byla literatura.Autorzy w tym okresie byli raczej zgodni.Jednym ze sztandarowych dziel pozytywizmu jest powiesc „Nad Niemnem”.Wazna funkcje pelni w niej natura.Za pomoca opisów przyrody pisarka tworzy dokladna i malarska konstrukcje swiata, podkresla jego piekno, wskazuje na silny zwiazek czlowieka z natura.Powiesc ta miala krzepic serca Polaków, którzy dalej pozostawali w niewoli.„Potop” Henryka Sienkiewicza to powiesc, w której autor równiez nie sklada broni.Pragnie zmobilizowac do walki, pisze ku pokrzepieniu serc.Historia Kmicica zakonczona „happy-endem” to bardzo wazny watek stanowiacy o atmosferze utworu.Autor poslugujac sie tym przykladem pragnie pokazac, ze nie ma sytuacji bez wyjscia, a starania, szczególnie dla dobra ojczyzny, poplacaja.Adam Asnyk w utworze „Do Mlodych” uzmyslawia, ze choc obalone zostaly mity dawnych epok, to jednak ludzie odnajdywac beda nowe obiekty swych nadziei i wierzen.Nawoluje do ciaglego poszukiwania, „tropienia” prawdy i odkrywania tajników i tajemnic, jakie kryje swiat.Nie pozostawia miejsca na biernosc.Utwór „Contra spem spero” Marii Konopnickiej to próba nawolania Polaków do wiary w mozliwosc odrodzenia sie Polski, mimo ze obecna sytuacja wydaje sie byc beznadziejna.Znamienny jest przyklad slepca, który mimo swego kalectwa, kazdego dnia ludzi sie, ze ujrzy jeszcze kiedys blask slonca, choc jest to malo prawdopodobne.Epoka Mlodej Polski kojarzy nam sie przede wszystkim z nastrojami zwatpienia, beznadziei, bezsensu zycia.Wczesniej w tym okresie powstaly pojecia dekadentyzmu i katastrofizmu, które najlepiej oddawaly swiatopoglad czlowieka tego okresu.Poczucie zagubienia podsycane i potwierdzane bylo przez wielu wybitnych poetów.Nalezal do nich bez watpienia Kazimierz Przerwa-Tetmajer.Slawe przyniosly mu utwory pisane w ostatniej dekadzie minionego stulecia.Wszystkie utrzymane byly w tonie wyobcowania od rzeczywistosci, popularyzowal w nich takie pojecia jak chociazby modna w tym czasie nirwana.W tym wlasnie upatrywal poeta zaspokojenie „bólu istnienia” - jak popularnie okresla sie stan, w jakim znajdowalo sie spoleczenstwo.Jan Kasprowicz, po pierwszym okresie swej twórczosci, w którym zajmowal sie przede wszystkim problemami spolecznymi, w kolejnym etapie podjal uniwersalne zagadnienia religijno-filozoficzne.W wierszu „Dies irae” wyraza swój sprzeciw wobec Boga, a wiec panujacej rzeczywistosci.Oskarza Stwórce o to, ze nie nadal ludzkiemu zyciu sensu, celu.Trud czlowieka jest beznadziejny bowiem nie przynosi nagrody.Egzystencja ludzka to pasmo cierpien, rozczarowan i upadków.Odnosimy wrazenie jakby poeta wolal sie nigdy nie urodzic.Jak widac z powyzszych przykladów codziennosc w okresie Mlodej Polski byla mniej szara niz dla niektórych ludzi dzisiaj.Jednak zla karta musiala sie kiedys odwrócic.Istotnie, liryka zaczela zmieniac sie ku lepszemu, bo tak mnozna nazwac próbe odejscia od powszechnych nastrojów dekadenckich, w pierwszych latach XX wieku [ Pobierz całość w formacie PDF ]