[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Socjologizm historyczny Wernera Sombarta.Zasada integralności zjawisk społecznych głoszona przez przedstawicieli MSH nasunęła myśl sformułowania jakiejś socjologii życia gospodarczego.Uczynił to Sombart - zmarł w 1941.Był uczniem i następcą Schmollera na katedrze ekonomii w Berlinie.Jest twórcą oryginalnej teorii rozwoju gospodarczego, którą wyłożył w pracy „Współczesny kapitalizm” - 1919.Za czynnik zasadniczy, decydujący dla całego procesu rozwojowego, uznał psychologie społeczną czyli motywy psychiczne rządzące zachowaniem ludzi.Zespół postaw psychicznych tworzy ducha gospodarczego epoki.Duch ten określa kierunek rozwoju systemu.Wiążą się z nim 2 pozostałe składniki systemu gospodarczego: określona technika materialna i organizacja pracy społecznej.Uosobieniem ducha staje się przedsiębiorca stosujący udoskonalenia techniczne i nowe metody produkcji, oraz podejmujący ryzyko w działalności gospodarczej.Głosił tezę, że kapitalizm narodził się z religii i psychiki narodu żydowskiego.Żydzi ucieleśniając te wszystkie cechy ducha kapitalizmu, jak inteligencja, oszczędność, racjonalność, dążenie do bogactwa pieniężnego, wraz ze swą filozofią religijną przenieśli ducha z czasów starożytnych poprzez średniowiecze, kiedy nie podlegali rygorom ascetycznej etyki rzymsko - katolickiej, do epoki nowożytnej, w której znalazł on korzystne możliwości rozwoju.Sombart rozróżnił 3 fazy rozwoju kapitalizmu:lod wieku XIII do rewolucji przemysłowej (połowa XVIII wieku)llod roku 1750 do I wojny światowejllpo I wojnielDuch kapitalizmu ujawnił się w pełni światu w fazie 2.Fazę 3 charakteryzuje powstanie nowych form gospodarki: państwowej i spółdzielczej.Na skutek szybkiego rozwoju spółek akcyjnych następuje coraz szersze oddzielenie funkcji własności kapitału od funkcji bieżącego nim zarządzania.Proces ten powoduje zanik ducha inicjatywy prywatnej, co jest równoznaczne z osłabieniem dynamiki rozwoju systemu.Z drugiej strony powstanie wielkich korporacji, ingerencja państwa i działalność związków zawodowych przyczynia się do zwiększenia stabilności systemu gospodarczego.Typologizm historyczny Maxa Webera.Zmarł w 1920 z przepracowania.Jego główna praca to „Etyka protestancka i duch kapitalizmu”, wydana w latach 1904 - 1905.Najważniejszym jego wkładem do nauki ekonomii jest konstrukcja typów idealnych, będąca pomostem między ekonomią teoretyczną a szkołą historyczną.Przy pomocy tej konstrukcji badał rzeczywistość historyczną.Typy idealne polegają na wyolbrzymieniu pewnych cech rzeczywistości historycznej, a pominięciu innych.Ułatwiają one formułowanie hipotez i systematyzację faktów.Szczególną popularność uzyskała teza o związku między rozwojem kapitalizmu a pojawieniem się religii protestanckiej.Kapitalizm począł się z ducha reformacji.O jego powstaniu zadecydowała nowa religia, etyka, moralność.Większą rolę w powstaniu kapitalizmu odegrały przy tym ascetyczne kierunki tej religii, to znaczy kalwinizm, a nie luteranizm i anglikanizm.Asceza protestancka przyjęła się jego zdaniem przede wszystkim tam, gdzie mieszczaństwo było silną siłą społeczną, natomiast luteranizm i anglikanizm zwyciężył w krajach zdominowanych przez szlachtę i książęta.Obszary największych wpływów kalwinizmu: Holandia, Anglia, były równocześnie głównymi obszarami kultury kapitalistycznej.Kalwinizm, zwłaszcza w swej angielskiej odmianie, czyli purytanizm, sprzyjał ukształtowaniu takich cech osobowych jak liczenie na własne siły, zimna kalkulacja w stosunkach z innymi, ostrożność w okazywaniu zaufania.Purytanizm usankcjonował tez moralnie pomnażanie zysku.Z drugiej strony ascetyzm protestancki dostarczył przemysłowi wstrzemięźliwych, niezwykle pracowitych robotników.Etyka protestancka była bowiem wrogiem wszelkiego próżniactwa.Podobną rolę jak purytanizm odegrały, zwłaszcza w USA, babtystyczne sekty kwakrów.Krytycy poglądów Webera wskazują, że drugim krajem w Europie po Anglii, który dokonał rewolucji przemysłowej, była katolicka Belgia.InstytucjonalizmInstytucjonalizm był amerykańskim odpowiednikiem MSH w Niemczech.Amerykanie nie mieli długiej historii i w związku z tym zamiast badać przeszłość gospodarczą skoncentrowali się na badaniu instytucjonalnych ram funkcjonowania gospodarki amerykańskiej.Największe wpływy miał instytucjonalizm w latach 20-tych i 30-tych XX wieku.Za jego twórcę uchodził Thorstein Bundle Veblen.Był on synem imigrantów norweskich.Studiował filozofię, socjologię i psychologię.Uzyskał doktorat z filozofii.Podjął pracę na uniwersytecie w Chicago, gdzie spotkał J.B.Clarka.Clark namówił go do studiowania ekonomii.Z czasem Veblen stał się zaciętym oponentem Clarka.Główna praca Veblena pt.„Teoria klasy próżniaczej” ukazała się w 1899, w 1971 po raz pierwszy została przetłumaczona i wydana w Polsce.Veblen prowadził ekscentryczny i hulaszczy tryb życia i zmarł w trudnych warunkach w 1920.J jest to nurt empiryczny, a zarazem socjologiczny w nauce ekonomii.Instytucjonalizm - nurt empiryczny w nauce ekonomii.Założycielem był Thorstein B.Veblen (1857-1929) - synn emigrantów norweskich w USA.Jego główna praca to: „Teoria klasy próżniaczej” - 1899 [ Pobierz całość w formacie PDF ]