[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.,nr 50, póz.474, s.970).Nikogo nie trzeba przekonywać, że wspólne ksztaÅ‚cenie niepeÅ‚nosprawnych z peÅ‚nosprawnymi na etapieprzygotowania do pracy jest czynnikiem sprzyjajÄ…cym pracy zawodowej przede wszystkim na otwartym rynku pracy,co także akcentuje wspomniana Karta Praw Osób NiepeÅ‚nosprawnych, wymieniajÄ…c prawo do: pracy na otwartymrynku pracy zgodnie z kwalifikacjami, wyksztaÅ‚ceniem i możliwoÅ›ciami oraz do korzystania z doradztwazawodowego i poÅ›rednictwa, a gdy niepeÅ‚nosprawność i stan zdrowia tego wymaga - prawo do pracy wwarunkach dostosowanych do potrzeb niepeÅ‚nosprawnych" ( Monitor Polski" z 1997 r., nr 50, póz.474, s.970).Wprawdzie same plany nauczania o niczym nie przesÄ…dzajÄ… jeszcze, ale sam fakt, że ich nazwa brzmi Ramowyplan nauczania dla." i dalej wymienia siÄ™ nazwÄ™, szkoÅ‚y i rodzaj niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci ucz niów bÄ™dzieodczytany przez organizatorów ksztaÅ‚cenia w powiecie jako podstawa (upoważnienie) do tworzenia szkółspecjalnych, a takiemu myÅ›leniu (postÄ™powaniu) nie powinniÅ›my dostarczać argumentów natury formalnoprawnej wrandze rozporzÄ…dzenia ministra (sic!).Wówczas nawet trzy czeki (bony) edukacyjne, którymi powinien dysponowaćuczeÅ„ niepeÅ‚nosprawny, nie bÄ™dÄ… speÅ‚niać pokÅ‚adanych w nich nadziei (Jan PaÅ„czyk, 1998).61CZZ 3 SZCZEGÓAOWE DZIEDZINY PEDAGOGIKISPECJALNEJPKOF.DR HAB.JANINA WYCZESANYPedagogika osób z lekkim upoÅ›ledzeniem umysÅ‚owymDR JOLANTA LAUSCH-%7Å‚UKPedagogika osób z umiarkowanym, znacznym i gÅ‚Ä™bokim upoÅ›ledzeniem umysÅ‚owymPROF.DR HAB.URSZULA ECKERTPedagogika niesÅ‚yszÄ…cych i niedosÅ‚yszÄ…cych - surdopedagogikaPROF.DR ROMAN OSSOWSKIPedagogika niewidomych i niedowidzÄ…cychDR HAB.TADEUSZ MAJEWSKIPedagogika dzieci gÅ‚uchoniewidomychDR BARBARA SZYCHOWIAKPedagogika osób z niepeÅ‚nosprawnoÅ›ciÄ… ruchowÄ…PROF.DR HAB.ALEKSANDRA MACIARZPedagogika terapeutyczna dzieci przewlekle chorychDR BARBARA JUGOWARPedagogika osób odmiennych somatyczniePROF.DR HAB.WAADYSAAWA PILECKAPedagogika osób z trudnoÅ›ciami w uczeniu siÄ™DR EL%7Å‚BIETA MINCZAKIEWICZPedagogika osób z zaburzeniami mowy - logopediaPROF.DR HAB.JOANNA KRUK-LASOCKAPedagogika dzieci z autyzmem i zespoÅ‚ami psychozopodobnymiDR ANDRZEJ TWARDOWSKIPedagogika osób ze sprzężonymi upoÅ›ledzeniamiDoc.DR HAB.BRONISAAW URBANPedagogika osób niedostosowanych spoÅ‚eczniePROF.DR HAB.STANISAAW KOWALIKPedagogiczne problemy funkcjonowania i opieki osób w starszym wiekuPROF.DR HAB.EUGENIUSZ PIOTROWSKIPedagogika dzieci zdolnych i uzdolnionych62Pedagogika osób z lekkim upoÅ›ledzeniemumysÅ‚owymJANINA WYCZESANY1.Rozmiary zjawiska, istota, kryteria oceny upoÅ›ledzeniaWraz z rosnÄ…cym poziomem cywilizacji zwiÄ™ksza siÄ™ liczba osób niepeÅ‚nosprawnych.NiepeÅ‚nosprawność intelektualna,dotychczas najczęściej nazywana upoÅ›ledzeniem umysÅ‚owym, jest reprezentowana przez najliczniejszÄ… grupÄ™ dzieci imÅ‚odzieży.Dotyczy ona 60% - 70% ogółu niepeÅ‚nosprawnych osób w Polsce.W upoÅ›ledzeniu umysÅ‚owym dajÄ… siÄ™wyróżnić trzy skÅ‚adniki: organiczny, psychologiczny i spoÅ‚eczny.Każdy z nich dotyczy nieco innego aspektuupoÅ›ledzenia: skÅ‚adnik organiczny - zaburzeÅ„ i uszkodzeÅ„ w budowie i fizjologii ukÅ‚adu nerwowego, skÅ‚adnikpsychologiczny - obniżenia sprawnoÅ›ci intelektualnej i jego różnych konsekwencji dla psychicznego funkcjonowaniajednostki, komponent spoÅ‚eczny - szczególnych uwarunkowaÅ„ roli spoÅ‚ecznej osoby upoÅ›ledzonej.W nielicznych przypadkach klinicznych, np.w zespole Downa - wszystkie trzy komponenty dajÄ… siÄ™ zaobserwowaćjednoczeÅ›nie.W innych przypadkach sprawa nie jest tak oczywista.SÄ… na przykÅ‚ad trudnoÅ›ci w ustaleniu organicznegotÅ‚a wielu postaci upoÅ›ledzenia czy też w fakcie, iż lekkim postaciom upoÅ›ledzenia nie towarzyszy w pewnychÅ›rodowiskach naznaczenie lub odrzucenie spoÅ‚eczne.Przy próbie zdefiniowania, na czym polega specyfika ujmowania zjawiska upoÅ›ledzenia umysÅ‚owego na gruncieepidemiologii i socjologii, można dojść do wniosku, że różnica wystÄ™puje zarówno w sposobie traktowaniaupoÅ›ledzenia, jak i w stosowanym warsztacie badawczym.Epidemiologia jako nauka o przyczynach, wyznacznikach i rozkÅ‚adzie chorób w populacji dzieci i mÅ‚odzieży traktujeupoÅ›ledzenie umysÅ‚owe jako pewnÄ… formÄ™ zaburzeÅ„, w której najistotniejszy jest niedorozwój intelektu.W zwiÄ…zku ztym badanie upoÅ›ledzenia koncentruje siÄ™ przede wszystkim na dwóch pierwszych komponentach.Warsztat badawczytej gaÅ‚Ä™zi wiedzy opiera siÄ™ zatem na etiologii, na zdobyczach nauk medycznych, zaÅ› w zakresie badania rozkÅ‚aduwystÄ™powania upoÅ›ledzenia - na analizach w różno rodny sposób sporzÄ…dzanych statystyk, dotyczÄ…cych możliwienajwiÄ™kszych populacji dzieci i mÅ‚odzieży.Badacze podkreÅ›lajÄ…, że myÅ›lenie osób upoÅ›ledzonych umysÅ‚owo znajduje siÄ™ na niższym ewolucyjnie poziomie rozwoju ima charakter myÅ›lenia konkretno-obrazowego (GaÅ‚kowski, 1972; Kostrzewski, 1981).Dużą trudność sprawiajÄ… im zadania,których wykonanie wymaga kierowania uwagi na kilka czynnoÅ›ci jednoczeÅ›nie.Należy mieć także na uwadze to, żestosunkowo dużo dzieci upoÅ›ledzonych umysÅ‚owo w stopniu lekkim wywodzi siÄ™ z rodzin o zÅ‚ych warunkachwychowawczych.Rodzicom tym należy udzielać porad dotyczÄ…cych postÄ™powania z dzieckiem, opieki nad naukÄ… wÅ‚asnÄ… wdomu.W codziennej pracy z dziećmi upoÅ›ledzonymi umysÅ‚owo dostrzega siÄ™ rozmaite czynniki utrudniajÄ…ce pracÄ™rewalidacyjnÄ….WÅ›ród nich ważne miejsce zajmujÄ… nastÄ™pujÄ…ce:" opózniony czas rozpoczÄ™cia pracy korekcyjnej i wyrównawczej," zaniedbania rodzinno-Å›rodowiskowe pogÅ‚Ä™biajÄ…ce upoÅ›ledzenie.Z uwagi na różne deficyty wystÄ™pujÄ…ce u dziecka upoÅ›ledzonego umysÅ‚owo, obok wczesnego usprawnianiapsychoruchowego i logopedycznego, konieczne jest zorganizowanie odpowiedniej opieki przedszkolnej i szkolnej.Wieloletnie doÅ›wiadczenia nauczycieli szkolnictwa specjalnego potwierdzajÄ… istnienie dużych praktycznychmożliwoÅ›ci rozwojowych, zwÅ‚aszcza u dzieci upoÅ›ledzonych umysÅ‚owo w stopniu lekkim
[ Pobierz całość w formacie PDF ]