[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jak już wcześniej wykazałem, najstarsze dzieci w badanych rodzinach - tzw.„bohaterowie rodzinni” - miały poważny udział w podejmowaniu ważnych decyzji oraz ich zdanie bardzo liczyło się w rodzinie.Teraz okazuje się także, że to właśnie głównie najstarsze dzieci brały na siebie najwięcej obowiązków i prac domowych.A oto jak dorosłe dzieci alkoholików postrzegają swoje zadania i obowiązki, wynikające z funkcjonowania w rodzinie:„Matka narzucała mi prace domowe, ale nie buntowałam się.Ojciec w domu robił bardzo mało.Czułam się odpowiedzialna za siostrę.Starałam się ją wybronić przed ojcem i innymi ludźmi, żeby jej nie skrzywdzili.”(Źródło: Kwestionariusz wywiadu nr 1)„Czułam się odpowiedzialna za brata, aby miał spokój i prawdziwy rozwój.Opiekowałam się nim i wychowywałam go.Jest wobec mnie szczery i ma do mnie zaufanie, lecz w stosunku do ojca jest agresywny, a do mamy ma lekceważący stosunek.Mama nie mówiła, że chciałaby, abyśmy jej pomagali w pracach domowych, robiła to zawsze sama.Przyzwyczaiłam się, że wszystko robiła mama.Musiałam jedynie dbać o swój pokój.”(Źródło: Kwestionariusz wywiadu nr 3)„Niektóre prace domowe mama mi narzucała.Obowiązywało mnie sprzątanie swego pokoju i drobne prace domowe typu wynoszenie śmieci.W okresach picia ojciec nie wykonywał pewnych czynności i zazwyczaj spadały one na brata.”(Źródło: Kwestionariusz wywiadu nr 5)„W wykonywanie prac domowych włączałem się tylko dlatego, że musiałem, ale najchętniej bym tego nie robił.Obowiązki domowe były źródłem ciągłych konfliktów między rodzeństwem.Były niesprawiedliwie rozłożone na wszystkich, ponieważ ojciec nie angażował się, nie brał udziału w pracach domowych.Gdy coś robił, to miał do nas ciągłe pretensje i wywoływał awantury.Ojciec traktował nas jak „wynieś, przynieś, pozamiataj”.Oskarżał nas, że jesteśmy pasożytami i nic nie robimy w domu.”(Źródło: Kwestionariusz wywiadu nr 9)„W domu sama sprzątam.Mój brat nic nie robi, jest trochę chowany pod kloszem.Pod nieobecność mamy sama się trochę opiekuję i troszczę o brata.”(Źródło: Kwestionariusz wywiadu nr 10)„Przez pewien czas wychowywałam się u babci, która nie pozwalała mi na moją spontaniczną chęć pomocy jej w różnych pracach domowych.Miałam się tylko uczyć lub bawić.Babcia nie chciała, abym jej w czymkolwiek pomagała.Chyba myślała, że nie zrobię niczego należycie, że i tak trzeba będzie po mnie poprawiać.Uznałam więc, że nie muszę w domu w niczym pomagać i że się do tego nie nadaję.Później, gdy zamieszkałam z matką, zachowywałam się tak samo.Matka jednak miała ciągłe do mnie pretensje o to, że jej w niczym nie pomagam, że do niczego sama się nie wezmę, tylko wszystko trzeba mi powiedzieć, co mam robić.Matka krytykowała mnie za to ciągle i czyniła uwagi wobec innych ludzi.Do dziś boję się jej krytyki i wstydzę uwag.W końcu odsunęłam się od niej emocjonalnie, bo nie mogłam już tego dłużej znosić.”(Źródło: Kwestionariusz wywiadu nr 12)„Nie miałam żadnych obowiązków w domu.Starsze siostry zazwyczaj sprzątały.Nawet do nauki mnie nie gonili.Byłam wyłączona z życia domowego.”(Źródło: Kwestionariusz wywiadu nr 14)8.3.Poczucie znaczenia w rodzinnej strukturze relacji interpersonalnych u dorosłych dzieci alkoholików.W tym miejscu swojej pracy pragnę przedstawić wyniki z badań, które dotyczyły kwestii poczucia ważności dorosłych dzieci alkoholików w ich rodzinach.Ten aspekt relacji interpersonalnych w rodzinie wydaje mi się szczególnie istotny.Podobnie jak w przypadku samoakceptacji, poczucie ważności dziecka w rodzinie stymuluje proces dojrzewania emocjonalnego i psychicznego oraz może być doskonałym wskaźnikiem jakości jego relacji z rodzicami.Zamierzałem zbadać ogólny poziom poczucia znaczenia dzieci w rodzinie oraz wobec kogo z członków rodziny dzieci czuły się najbardziej ważne.Interesowało mnie również to, na ile i przez kogo najbardziej dzieci czuły się lekceważone i zaniedbywane.Aby zbadać ogólny poziom poczucia znaczenia dzieci w ich rodzinach sformułowałem 7 pytań.W kwestionariuszu wywiadu oznaczone one są następującymi numerami: 117, 118, 120, 121, 122, 123 oraz 126.Wszystkie pytania opatrzone były identyczną kafeterią, która stanowiła jednocześnie pięciostopniową skalę.Pozwalała ona badanym na określenie swego własnego poziomu poczucia znaczenia.Sumę odpowiedzi wszystkich osób podzieliłem następnie przez liczbę pytań.Uzyskany w ten sposób średni arytmetyczny rozkład odpowiedzi z wszystkich pytań przestawiam graficznie na wykresie.Nie wdając się w jakąś bardzo szczegółową i dokładną analizę procentową można stwierdzić, że prawie połowa ( dokładnie 45%) badanych uważa, iż stopień w jakim czuli się ważni w rodzinach jest dość niski oraz bardzo niski.Pozostali ( a więc 55%) badanych oceniła swoje poczucie znaczenia w rodzinach na poziomie średnim, dość wysokim i bardzo wysokim.Przy czym tych na poziomie bardzo wysokim jest najmniej, bo tylko 5%.Oceniam więc, że prawie połowa badanych przeze mnie dorosłych dzieci alkoholików wychowywała się w rodzinach, w których relacje interpersonalne nie układały się pomyślnie.Powyższy wniosek wypływa stąd, że dzieci pochodzące z takich rodzin nie doświadczały w wystarczającym stopniu poczucia, iż są rzeczywiście kimś ważnym dla rodziców, a raczej czuły się przez nich lekceważone i zaniedbywane.Na kolejnym wykresie przedstawiam wyniki odpowiedzi na pytanie oznaczone w kwestionariuszu nr 116.Pytanie to brzmiało: „Wylicz w kolejności osoby, uwzględniając stopień, w jakim czułeś/aś się dla nich kimś ważnym.Zacznij od osoby, wobec której miałeś/aś poczucie, że jesteś najważniejszy.” Badani mieli więc za zadanie wymienić na kolejnych miejscach najbliższe osoby z rodziny według stopnia poczucia znaczenia wobec nich.Na kolejnym wykresie przedstawiam wyniki tj.łączną ilość wyborów z pierwszych dwóch miejsc [ Pobierz całość w formacie PDF ]