[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zarówno niemieckie jak i polskie kręgi naukowe i polityczne rywalizowały o ta grupę.Wykładnią przyjętego założenia w czasie wojny była polityka prowadzone we wcielonym do Rzeszy woj.Z
lÄ…skim,85polegajÄ…ca na objÄ™ciu III grupÄ… DVL ¾ Z
lązaków.W pierwszym okresie obsadzania Z
ląska polscy urzędnicy od szczeblawojewódzkiego w dół nie dysponowali czytelną instrukcja, kierując się znaczą dozą uznaniowości zaliczaniu miejscowejludności do narodu polskiego.Nie istniały jednolite dla ziem zachodnich zasady i procedury weryfikacyjne.Przedstawiciele państwa polskiego- w przewadze przybyli z zewnątrz, bez wyczucia specyfiki śląskiego pogranicza- byliraczej nieufni wobec autochtonów.Pomocnik Rządu na okręg Dolnego Z
ląska S.Piastowski 2 IV 1945r.wydał instrukcję dla urzędnikówzalecającą życzliwy dystans wobec zastanych na miejscu autochtonów do czasu wydania szczegółowych zarządzeń.Naustalenie jednolitych kryteriów weryfikacyjnych i przyspieszenie samej procedury nalegał Polski Związek Zachodni (PZZ)Sprawne orzekanie narodowości polskiej miało w jego pojęciu zapobiegać dezintegracji i wpływać na wzrost zaufaniaautochtonów do Polski.Do działania ponaglała nie tylko bliska perspektywa rozpoczęcia akcji masowych przesiedleńNiemców z terytoriów Polski, lecz także fakt napływu ludności polskiej na ziemie v postulowane, jeszcze przedformalnym początkiem akcji osadniczej.Szczególnie aktywni w wypracowaniu zasad weryfikacji byli działacze PZZ Okręgu Z
ląsko- Dąbrowskiego,proponowali min.Włączenie w całe postępowanie komisji weryfikacyjnych, opracowali dokument  Informator opodstawach prawno- politycznych rehabilitacji i weryfikacji na Z
ląsku ze wskazaniem okupacyjnych działańprzekreślających prawo ubiegania się o polskie obywatelstwo.Nieprzypadkowo postępowanie weryfikacyjne najszybciej przebiegło na Z
ląsku Opolskim.Centralne regulacjekwestii narodowościowej wydawały się spóz
nione w stosunku do rozwoju sytuacji na uzyskanych terenach.MinisterstwoAdministracji Publicznej skierowało do administracji terenowej zarządzenie z 20 VI 1945 r.o wydawaniu tymczasowych(3 miesięcznych) zaświadczeń przynależności do narodu polskiego.Podstawowy efekt rozwiązania  brak ostatecznegookreślenia obywatelskiej pozycji ich posiadaczy gwarancji pełni praw, poczucia stabilizacji, zabezpieczenia przed aktamiwrogości ze strony ludności napływowej.O zaświadczenie mogli się ubiegać byli obywatele Rzeszy którzy:1.31 VIII 1939 r.mieszkali na obszarze ziem odzyskanych i zachowali polska narodowość.2.Nie byli członkami NSDAP i nie podlegali dekretowi z 31 VIII 1944r, o karaniu zbrodniarzyhitlerowskich.3.Złożyli deklarację lojalności narodowi polskiemuByli prześladowani przez hitlerowców z powodu narodowości bądz
związku małżeńskiego z przedstawicielemprześladowane nacji lub związku małżeńskiego z przedstawicielem prześladowanej nacjiW XI 1945r.sprawy ziem odzyskanych przejęło Ministerstwo Ziem Odzyskanych ( MZO).15 I 1946 r.powołano komisje weryfikacyjne w punktach zbornych dla transferowanych Niemców, jako sposób zapobieganiazdarzającym się wcześniej wysiedleniom autochtonów.Wpisywano też zarządzenie MZO z 20 III o wstrzymaniuwysiedleń z rejonów największych skupisk ludności rodzimej.Z tymczasowością i niejednolitością postępowaniaweryfikacyjnego zerwało dopiero zarządzenie MZO z 6IV 1946 r.wprowadzając zasadę liberalnej, szerokiej weryfikacji.Zarządzenie to czyniło władze administracji ogólnej pierwszej instancji ( powiatowe) głównym organem decyzyjnym wsprawie orzekania o przynależności narodowej.O polskie obywatelstwo mogły ubiegać się osoby:1.Potrafiące udowodnić swoje polskie pochodzenie na podstawie dokumentów, brzmienia nazwiska, pokrewieństwa zPolakami;2.Mogące wykazać łączność z narodem polskim poprzez przynależność do polskich organizacji, znajomość językapolskiego, kultywowanie polskich obyczajów, solidaryzowanie się z Polakami pod panowaniem niemieckim, w walce oich sprawę narodową.Z tego prawa nie mogły korzystać osoby polskiego pochodzenia w pełni związane z narodem niemieckim, tzn.obciążoneprzestępstwami wobec narodu polskiego, należące do SS i SD, Związku Wiernego Z
lązaka Górnego, działające wokresie plebiscytowym na rzecz Niemiec, nauczyciele szkół niemieckich, zawodowi oficerowie armii, policji i żandarmerii,funkcjonariusze tajnej policji i obozów koncentracyjnych oraz dziennikarze związani z niemieckimi pismami partyjnymi.Procedury uznawania za Polaka dopełniła ustawa z dn.28 IV 1946 r.o obywatelstwie, która przyznawałaobywatelstwo polskie osobom, które przed 1 I 1945 r.mieszkały na ziemiach przejętych póz
niej przez Polskę, pouprzedniej pozytywnej weryfikacji i złożenia deklaracji wierności narodowi polskiemu.Liczne grupy autochtonów niezłożyły wniosków o weryfikację w wyznaczonym urzędowo terminie do 1 VII 1946 r.weryfikacja przeszła liczne fazy oddoraz
nych poczynań władz lokalnych, przez centralne rozwiązania o charakterze tymczasowym, dopiero po roku odzakończenia wojny- stałym aż do ostatecznych rozwiązań ustawowych z reguły była realizowana z zachowaniem zasadydobrowolności niekiedy, na ograniczoną skalę z zastosowaniem nacisku administracyjnego.86 [ Pobierz całość w formacie PDF ]