[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wymaganiadotyczące określenia tego sposobu są jednak trudne, a w poszczególnych krajach stosowane sąróżne, nieporównywalne metody wyliczeń wartości PKB; prace nad opracowaniem jednolitej metody wkrajach Unii Europejskiej prowadzone są także zgodnie z zaleceniami ONZ, w ramach BiuraStatystycznego Wspólnot Europejskich - Eurostatu - i Polska powinna je uwzględniać.Kraje członkowskie UE mają obowiązek przedstawiania Komisji Europejskiej dwa razy w roku (do 1marca i do 1 września) danych o długu publicznym oraz deficycie budżetowym (zwanych notyfikacjąfiskalną), obliczonych zgodnie z metodologią określoną w rozporządzeniu Rady o SystemieEuropejskich Rachunków Narodowych i Regionalnych.100/231PKB szacuje się według trzech różnych, stosowanych jednocześnie metod obliczeń: dochoduwytworzonego (rozmiarów działalności produkcyjnej), podzielonego (końcowego rezultatu działalności)oraz według źródeł (sumy dochodów pierwotnych).Według pierwszego ze sposobów szacunku PKB jest sumą wartości dodanej brutto przedsiębiorstwkrajowych (rezydentów), wycenianej w cenach rynkowych (cenach bazowych, skorygowanych opodatki od produktów i dotacje do produktów).W drugiej metodzie PKB stanowi sumę popytufinalnego, spożycia, akumulacji i eksportu netto (salda eksportu i importu, łącznie z zakupaminierezydentów w Polsce i rezydentów za granicą).W metodzie trzeciej wartość PKB jest sumądochodów pierwotnych rezydentów, uzyskiwanych przez sektory instytucjonalne, w tym dochodów zpracy, z tytułu własności, dochodów podatkowych pomniejszonych o dotacje i składki naubezpieczenie społeczne.Wszystkie trzy, stosowane łącznie metody powinny umożliwiać wiarygodne, wzajemnie się korygująceoszacowania.Obejmują one sześć grup sektorów instytucjonalnych i gospodarczych, wyróżnionychdla celów statystycznych, oraz szarą strefę gospodarczą (por.ich klasyfikacja rozdział I pkt 1).Dlatych sektorów prowadzone są przez Główny Urząd Statystyczny rachunki i bilanse w ramach systemurachunków narodowych (SRN), umożliwiających rejestrację przepływów między nimi i publiczneogłaszanie danych przez Prezesa GUS.W ramach procedur ostrożnościowych i sanacyjnych ustawa o finansach publicznych wprowadzaproceduralną „ścieżkę dojścia” do limitów konstytucyjnych, wraz z odpowiednimi konsekwencjamiprawnymi.Przy pierwszym przedziale w granicach 50-55% wartości relacji długu publicznego do PKB(który zresztą, co podkreślono wyżej, występuje w Polsce w stosunku do budżetów państwa wostatnich latach) Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej o relacji deficytu do dochodówbudżetu w wysokości nie wyższej niż w bieżącym roku.Taka sama relacja i jej limit obowiązuje wbudżecie każdej jednostki samorządu terytorialnego, niezależnie od wielkości w nich zawartych.Przydrugim progu (55-60%) relacje dług - PKB mają być odpowiednio niższe, zmniejszane w jednostkachsamorządowych o odpowiedni współczynnik.Osiągnięcie górnego limitu 60%, a zwłaszcza jegoprzekroczenie, oznacza naruszenie przepisów Konstytucji, a więc powinno powodować podanie się dodymisji Rady Ministrów i pociągnięcie jej członków do odpowiedzialności przed Trybunałem Stanu napodstawie art.198 Konstytucji RP (co oczywiście nie rozwiązuje problemu nadmiernego zadłużenia).Tymczasem ustawa proponuje:• zakaz udzielania nowych poręczeń i gwarancji,• bezwzględną równowagę finansową w projekcie ustawy budżetowej,• uruchomienie w ciągu miesiąca przez Radę Ministrów programu sanacyjnego określonego w ustawie(dla sektora samorządowego ustawa nie przewiduje konieczności opracowania żadnych programówsanacyjnych).Procedury sanacyjne przewidują: obowiązek podania przyczyn naruszenia limitowanych relacji,opracowanie programu przedsięwzięć mających na celu doprowadzenie do ograniczenia limitukonstytucyjnego, uwzględniającego analizę tego limitu oraz trzyletnią prognozę relacji państwowegodługu publicznego do PKB, wraz z przewidywanym rozwojem sytuacji makroekonomicznej kraju.Procedury ostrożnościowe i sanacyjne zawieszone są przez ustawę w przypadku wprowadzenia stanunadzwyczajnego.Możliwości takiego ograniczenia nie przewiduje jednak Konstytucja RP.Procedury przyjęte w ustawie, obejmujące zarówno jednostki państwowe (długi Skarbu Państwa), jak isamorządowe, nie wydają się dolegliwe dla organów rządowych.W szczególności nieuciążliwy wydajesię zaproponowany program sanacyjny, który jest opracowywany rokrocznie w podobnej formie, napodstawie innej dyspozycji ustawy, jako część uzasadnienia do ustawy budżetowej [ Pobierz całość w formacie PDF ]