[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Es-tis orgeno, kiu ludis psalmon, sed psalmon en duro; �i ne es-tis lutera, ne katolika, ne kalvina, ne greka, sed �i parolis, kaj�ajnis al la malsanulo, ke li samtempe a�dis vortojn, konso-lajn, esperoplenajn.Kaj nun viro supreniris en la �orejon kajhaltis, duone ka�ita de la stalaktita roko.�u estis pastro? Ne,li estis vestita per helgriza uniformo, portis helbluan krava-ton kaj la �emiza enmeta�o vidi�is en la malfermi�o de la ve-�to.Li havis neniun libron.Sed li parolis.Li parolis milde kajsimple, kiel oni faras, kiam oni parolas inter amikoj; li paro-lis pri la simplaj instruoj de la kristaneco, ami sian proksimu-lon same kiel sin mem; esti pacienca, tolerema, pardoni al siajmalamikoj; li priparolis, kiel Kristo imagis la homaron kielunu solan popolon; sed anka�, kiel la malbona naturo de lahomo kontra�agis �i tiun grandan penson, kiel la homarogrupi�is en nacioj, sektoj, skoloj; sed li elparolis la firman es-36LA KONSCIENCO RIPRO�ASeLIBROperon, ke balda� efektivi�os la principoj de la kristaneco.Kajparolinte dum kvaronhoro, li malsupreniris post mallongapre�o al Dio, la �iopova, sen nomi Jesuon, la Sanktan Vir-gulinon, Nikolaon, Anastasion a� alian nomon, kiu povusmemorigi pri oficiala religio kaj elvoki pasiojn.Sinjoro von Bleichroden veki�is kvaza� el son�o.Li do estisen pre�ejo! Li, tedita de pribagatelaj malkonsentoj religiaj, ne�eestis diservon dum dek kvin jaroj.Kaj �i tie, �i tie en la fre-nezulejo li trovus fakte liberan eklezion; �i tie sidis romaj kajgrekaj katolikoj, luteranoj, kalvinanoj, zwinglianoj, anglika-noj, unuj �e la aliaj, dedi�ante komunajn pensojn al la komu-na Dio.Kian frapantan kritikon faris �i tiu pre�eja salono pri�iuj �i sektoj, kiujn la egoismo de homoj aliformigis en tiomda religioj, kiuj reciproke sin sabris, bruligis, insultis! Kia ce-demo al la atakoj de la  nefidela eklezio kontra� �i tiu poli-tika dinasti-kristaneco!Sinjoro von Bleichroden �irka�rigardis la belan �ambronpor forpeli la terura�ojn, kiujn li elvokis.Lia okulo vagis kajvagis, �is kiam �i haltis �e la muro precize kontra� la �ore-jo.Tie pendis kolosa krono, interne de kiu estis vorto, skribitaper literoj, kunmetitaj de abiaj bran�oj.Li silabis la francanvorton No�l, kaj ripetis por si mem Weihnacht.Kiu poetokomponis �i tiun �ambron? Kiu konanto de homoj, kiu pro-funda spirito tiel komprenis elvoki la plej belan kaj serenanel �iuj rememoroj? �u la ennoktigitaj intelektoj ne devus sentiardantan sopiron pri lumo kaj klareco, rememorante la fes-ton de la lumo, kiam la mallumaj tagoj �esis a� almena� pro-mesis �esi! �u la penso pri la infaneco, kiam neniuj malkon-sentoj religiaj, neniu politika malamo, neniuj gloramaj, se-nenhavaj revoj mallumigis al la serena animo �ian amon al37LA KONSCIENCO RIPRO�ASeLIBROjusteco, �u tiu penso ne devus vibrigi tonon en la animoj, kiupli la�te sonus ol �i tiuj kriegoj de kvaza� sova�aj bestoj, po-ste a�ditaj ekstere en la vivo, en la batalo pro la pano, pli oftepro la gloro! Li pensis kaj li demandis sin mem: kiel la homo,kiu, kiel infano, estas bona, povas tiel malboni�i, kiam li fari-�is pli a�a? �u estas la eduko, la lernejo, �i tiu la�data florode la kulturo, kiu malbonigas nin? Eble! Kion al ni instruas launuaj lernolibroj? li pensis.Ili instruas al ni, ke Dio estas ven-�anto, kiu la malbonagon de la patroj punas sur la idoj en latria kaj kvara generacio; ili al ni instruas, ke herooj estas tiuj,kiuj incitis popolon kontra� popolo kaj rabis landojn kaj reg-nojn; ke eminentuloj estas tiuj, al kiuj sukcesis atingi tiungloron, kies vantecon �iuj komprenas, sed �iuj aspiras; diplo-matoj nomi�as tiuj, kiuj ruze atingas grandajn celojn, ne al-tajn, �e kio la tuta merito povas konsisti en manko de konsci-enco, kiu �iam venkos en la batalo kontra� tiuj, kiuj posedaskonsciencon! Kaj por ke niaj infanoj lernu �ion �i, la gepatrojsin oferas, havas mankon, suferas la turmentojn de la disigode siaj infanoj! Se la mondo ne estus frenezulejo, tiam �i tiuloko ne estus la plej prudenta, kie li iam estis!Nun li rerigardis la solan skribitan vorton en la tuta pre-�ejo, kaj li resilabis �in; tiam en la sekretaj ka�ejoj de la me-moro ekaperis bildo, same kiel okazas, kiam fotisto ver�asfervitriolon sur grizan negativplaton, post kiam �i elvenis ella kamero, �ajnis al li, ke li vidas enscenigita la lastan kristna-skon.La lastan? Ne, tiam li estis en Frankfurto.Do la anta�-lastan.Estis la unua vespero, kiun li pasigis en la hejmo de siafian�ino, �ar la anta�an tagon li fian�i�is.Nun li vidas tiunhejmon, la hejmon de la maljuna paro�estro, lia bopatro; lividas la malaltan salonon kun la blanka telermeblo, la forte-38LA KONSCIENCO RIPRO�ASeLIBROpiano, la fringeloj en la ka�o, la balzaminoj sur la fenestrabreto, la �ranko kun la ar�enta kru�o, la pipoj, iuj el mar�a�-mo, aliaj el ru�argilo; kaj tie iras �i, la filino de la familio, pen-digante nuksojn kaj pomojn en la kristnaskan arbon.La filinode la familio! Jen enbatis kvaza� fulmo en lian mallumon, sedkiel bela, sendan�era fulmo sentondra en la somerfino, kiunoni, sidante sur la perono, rigardas, sen timi ian krakon.Liestas flan�i�inta, li estas edzi�inta, li havas edzinon, lia edzi-no, kiu religas lin al vivo, kiun li anta�e mal�atis kaj malamis.Sed kie �i trovi�as? Li nepre devas vidi �in, renkonti �in, nuntuj! Li nepre devas flugi al �i, �ar alie li pereos pro senpacien-co.Li rapidis el la pre�ejo kaj tuj renkontis la kuraciston, kiuatendis lin por vidi la efikon de la pre�eja vizito [ Pobierz całość w formacie PDF ]