[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. ¯is kiam la du disputantoj senpacienci¸as, kaj devas ek-batali & estas abomeninde! 134 FOR LA BATALILOJN!eLIBRO Tamen tio estas la sola rimedo.Kiel alie povus esti mal-konfuzita disputo inter popoloj? Kiel do malkonfuzi¸as procesoj inter unuopaj civilizitajhomoj? Per tribunalo.Sed popoloj submeti¸os al neniu tia. Ne pli ol la sova¸uloj, diris d-ro Bresser, min helpante. Ergo, koncerne reciprokajn rilatojn, la popoloj estas an-koraû necivilizitaj, kaj pasos ankoraû multe da tempo, ¸iskiam ili sukcesos starigi arbitracian tribunalon. Tio neniam fari¸os, diris mia patro. Estas aferoj, kiujnur per milito povas esti malkonfuzitaj, sed ne per proceso.Eç se oni povus starigi tian arbitracian tribunalon la fortajregistaroj, same nevolonte submeti¸us al ¸i, kiel du nobeloj,el kiuj unu estas ofendita de la alia, submetus sian malkon-senton al tribunalo.Tiuj çi simple, sendinte siajn atestantojnunu al alia, honeste interbatalus. La duelo ankaû estas barbara, malbonmora kutimo Vi ¸in ne ÿan¸os, doktoro. Mi ¸in almenaû ne aprobas, ekscelenco. Kion vi do diras, Friedrich? demandis nun mia patro labofilon. Çu vi ankaû opinias, ke iu, post ricevita vangofrapo,devas plendi al ju¸isto por 5 fl.da mona kompenso? Mi tion ne farus. Vi instigus la ofendinton al duelo? Kompreneble. Ha, ha, doktoro ha, ha, Marta, triumfe kriis mia patro, çu vi aûdas? Eç Tilling, kvankam ne ÿatante militon, kon-fesas ke li aprobas la duelon. Aprobi? Ne, tion mi ne pretendis.Mi nur diris, ke even-tuale mi preferus dueli kiel mi faris jam kelkfoje; same135 FOR LA BATALILOJN!eLIBROkompreneble, kiel mi jam kelkfoje militiris kaj, en la proksimaokazo, denove militiros.Mi submeti¸as al la dekretoj de lahonoro.Sed tion farante mi ne intencas kredigi, ke tiuj dekre-toj, kiaj ili ekzistas inter ni, estas konformaj al mia moralaidealo.Iom post iom, kiam tiu idealo ekregos, la prihonoraopinio ankaû alii¸os: unue insulto suferita, sed ne meritita, nerefalos kiel malhonoro sur la suferinton, sed sur la mal-¸entilan insultinton; due la kutimo de memven¸ado en afe-roj de honoro estos forigita, same kiel la memvalidigo de pro-pra rajto en aliaj aferoj efektive jam çesis en civilizitaj sociajrondoj.¯is tiam Ni longan tempon atendos, interrompis mia patro, tiellonge kiel ekzistos nobeloj Ankaû tio ne bezonas çiam daûri, opiniis la doktoro. Ho, ho! vi intencas forigi eç la nobelaron, vi radikalulo? kriis mia patro. La feûdalan certe.La estonteco ne bezonos nobelojn. Des pli da nobluloj, plifortigis Friedrich. Kaj tiu nova speco konsentos pri vangofrapoj? ¯i ilin ne donos. Kaj sin ne defendos, se la najbara ÿtato ¸in milite atakos? Ne ekzistos atakantaj najbaraj ÿtatoj tiel malmulte kielnuntempe niajn bienojn malamikaj najbaraj kasteloj çirkaûas.Kaj same kiel la nuna kastelmastro ne plu bezonas bandon daarmitaj servutuloj Sekve la estonta ÿtato povos ekzisti sen armeo? Kio dofari¸os el vi leûtenant-kolonelo? Kio fari¸is el la armitaj servutuloj? La malnova disputo, tiamaniere rekomencita, daûris dumkelka tempo.Mi ravite aûskultis mian edzon; estis por mi136 FOR LA BATALILOJN!eLIBROnedirebla ¸ojo, vidi kiel firme kaj konvinkige li defendis lainteresojn de supera civilizo, kaj enpense mi donis al li la ti-tolon de li antaûe cititan: noblulo. 137 FOR LA BATALILOJN!eLIBROTria Libro1864i restis ankoraû du semajnojn en Vieno.Sed ne estis porNmi gaja libertempo.Tiu fatala venanta milito, kiunnun pritraktis çiuj gazetoj kaj interparoladoj, forprenis de miçiun vivo¸ojon.Kiam ajn mi pensis pri iu el la eroj, el kiujkonsistis mia feliço precipe pri la posedo de la çiutage pliamata edzo mi ankaû devis pensi pri la malcerteco, pri ladan¸ero, kiuj en la estonta milito minacos mian feliçon.Mi nekapablis tutkore ¸ui.Akcidentoj kiel malsano kaj morto, faj-roj kaj inundoj, ja ofte okazas; sed oni kutimas ne plu pensipri ili, kaj malgraû tiuj dan¸eroj, oni vivas kun sufiçe da tran-kvilo
[ Pobierz całość w formacie PDF ]