[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Staro\
ytni Egipcjaniewykorzystywali ją we wnętrzach swoich świątyń: ostro  skrojona" płaskorzez
bastanowiąca zarys tego, co wypełniano jasną farbą.Większość zachowanych do dziśmalowideł znaleziono na ścianach grobowców; przedstawiają one sceny z \
yciazmarłych.Korzystano w nich stale z wielu konwencji artystycznych.Na przykładmę\
czyznę malowano czerwoną ochrą, kobietę \
ółtą; głowy i nogi zawsze z profilubez względu na to, jak zwrócona jest reszta ciała.Olbrzymią wartość mają obserwacjeartystów przedstawiających sceny zabaw, połowu ryb czy \
eglugi po Nilu.Odkryte wpałacu Knossos na Krecie minojskie malowidła ścienne wykazują podobieństwo dotych z Egiptu pod względem jasności, jednolitości barw i zdecydowanych konturów,choć ich charakter jest całkiem świecki.Ceramika staro\
ytnej Grecji przedstawia, w malej skali, inny przykład tychartystycznych tradycji.Postać mę\
czyzny jest ciemna, kobiety - jasna, a konturodgrywa główną rolę.Malarze greckich waz (którzy często sygnowali swoje wyroby)mogą być nadal przedmiotem studiów jako doskonali rysownicy dysponującyznakomitym wyczuciem waloru linii oraz sylwetki.Jednak\
e w okresie klasycznym sztuka zdobienia waz utraciła swoją pozycję;właśnie z tego czasu pochodzą pierwsze ślady obrazów we współczesnym znaczeniutego słowa, choć nasza wiedza na ich temat nie jest niestety, oparta na autentycznychpracach legendarnych mistrzów, Zeuksisa i Apellesa, lecz na kopiach greckichobrazów odkrytych podczas prac wykopaliskowych w staro\
ytnych rzymskichmiastach: Pompejach i Herkulanum.Jest jednak rzeczą oczywistą, \
e malarze greccy nadali swojej sztuce zakres icharakter, o jakim Egipcjanom ani Kreteńczykom nawet się nie śniło.Ich dzieła nie sąju\
jednolite, lecz uwzględniają światło i cień.Grecy zapoczątkowali kompozycjedramatyczne; poprzez rysy i gest starali się obdarzyć swoje postacie indywidualnymcharakterem i wyrazem.Grecko-rzymskie prace zdobiące wille zamo\
nych Rzymianw pierwszym wieku naszej ery dostarczają przykładów pejza\
u (wcześniejnieznanego) i martwej natury studiowanej w celach poznawczych.Ich autorzy byliprekursorami póz
niejszego rozwoju malarstwa w Italii.Sztuka bizantyjskaRozpad imperium rzymskiego, powstanie nowej stolicy cesarstwa w dawnymBizancjum (Konstantynopol) oraz pojawienie się chrześcijaństwa jako powszechnejwiary Zachodu nadało malarstwu nowego charakteru, ducha i odmienne cele.Religiachrześcijańska stała się dla artystów tematem przewodnim.Styl formalny, znanyobecnie jako bizantyjski, odpowiadający wyra\
aniu powagi i obrządku,upowszechniał się.Konstantynopol był mocno powiązany ze Wschodem, któregowpływ przejawiał się w bogatej kolorystyce i geometrycznym wzornictwie.Szczytowe osiągnięcie wizualnej sztuki Bizancjum stanowią mozaiki zdobiąceściany i wnętrza kopuł bizantyjskich świątyń.Inną jej formąbyły: po pierwsze, ikona przedstawiająca Chrystusa lub Matkę Boską,pokazanych w ustalonej konwencji, dającej wyraz niezmiennej naturze wiary; podrugie, ozdabianie manuskryptów Ewangelii i dzieł liturgicznych przy u\
yciuiluminacji i płatków złota.Ich styl, tak jak w przypadku ikon, nie podlegał ewolucji.Stolica Bizancjum pozostawała nietknięta, rozkwitająca i na swój sposóbniezmienna przez 1100 lat po jej zało\
eniu w IV wieku, tote\
prace, podobne podwieloma względami, mogą znacznie ró\
nić się czasem powstania.Strefa wpływówsztuki bizantyjskiej odpowiada zasięgowi cesarstwa: wschodnim wybrze\
om MorzaZ
ródziemnego, Grecji i jej wyspom.W pewnym stopniu, wraz z wędrówkamibizantyjskich mnichów i rzemieślników, przesunęła się na wschód.Styl słynnegoośmiowieczne-go manuskryptu irlandzkiego Księga z Kelh wią\
e się ze stylemwschodniego Mediterraneum.Bizantyjskie korzenie miały takie włoskie miasta jakFlorencja, Siena i Piza; koniec tych wpływów wią\
e się z pojawieniem się w XIIwieku we Florencji malarstwa Cimabue oraz Duccia w Sienie.W EuropieWschodniej, na terenie obecnej Chorwacji, znajdują się interesujące bizantyjskiemalowidła ścienne z XII, XIII i XIV wieku.Malarze greccy wprowadzili na terenRosji ikonę, której styl doprowadził do perfekcji Rosjanin Andriej Rublow (1360-1430).Do XVI wieku centrum bizantyjskiej tradycji pozostawała Kreta, a jej śladynadal widoczne są w malarstwie El Greca (ok.1545-1614).Sztuka wczesnochrześcijańska na ZachodzieZarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie sztuka wczesnego chrześcijaństwaunikała na ogół realistycznego przedstawiania postaci ludzkiej, co stanowiło cechęsztuki klasycznej.Nie wynikało to jednak koniecznie z niedojrzałości czy brakuperfekcji, lecz raczej z przyczyn bardziej duchowych i abstrakcyjnych; chodziło ooderwanie się od spraw doczesnych i - z tego punktu widzenia - oceniane jest obecniebardziej przychylnie ni\
kiedyś.Historia sztuki wczesnochrześcijańskiej na Zachodzie jest bardzo zło\
ona.Rozpoczęła się naśladownictwem grecko-rzymskich tradycji, tak jak w malowidłachodkrytych w rzymskich katakumbach.Następnie uległa modyfikacjom pod wpływemlokalnego charakteru ró\
nych regionów, na które rozpadło się cesarstwo rzymskie.Wpływ wywarły tak\
e powiązania religijne i handlowe z imperium wschodnim.Przezdługi czas realizowana w zakonach sztuka iluminowania manuskryptów pozostawałagłówną formą malarską tak w celtyckiej i anglosaskiej Brytanii, jak i w cesarstwieKarolingów.Stopniowo stawało się jasne, \
e chrześcijaństwo stanowi jedyną unifikującą iedukacyjną siłę w Europie, a malarstwo - główny środek efektywnego ipowszechnego komunikowania się między ludami, które posługiwały się ró\
nymijęzykami lub nie potrafiły czytać ani pisać [ Pobierz całość w formacie PDF ]