[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Granulat żużlowy spełnia tez wymagania Instytutu Techniki Budowlanej dotyczące promieniotwórczości materiałów stosowanych w budownictwie ; f1=0,46+/-0,04 ( wymagane f1 < 1,0), f2=74+/-6 ( wymagane f2 < 185 ) poza górnictwem jest on stosowany również jako składnik cementów hutniczych.Trzecia grupa odpadów wykorzystywanych w procesie likwidacji były odpady z zakładu przeróbczego, używane do zasypywania likwidowanych szybów.Była to skala płonna ze wzbogacania ręcznego i w płuczce z cieczą ciężka.Należy zaznaczyć, ze kopalnia "Saturn" nie wzbogacała węgla metoda flotacji, i co za tym idzie nie posiadała uciążliwych odpadów poflotacyjnych.Złoża węgla KWK "Saturn" należą do mało zasiarczonych (piryt i markasyt występują sporadycznie) i dlatego nie istniał problem odpadów o zwiększonej koncentracji siarki, tak jak ma to miejsce np.w kopalniach, w których zainstalowano instalacje do odsiarczania mułów [2].W nawiązaniu do stanowiska Państwowego Inspektora Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej w Warszawie z dnia 20 września 1995 r.Wydział Ekologii Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach poinformował, ze odpady górnicze w postaci skały płonnej mogą być wykorzystywane gospodarczo bez potrzeby uzyskiwania opinii o zagrożeniu radiacyjnym o której mowa w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 września 1980 roku w sprawie ochrony środowiska przed odpadami i innymi zanieczyszczeniami oraz utrzymania czystości i porządku w miastach i wsiach.Przeprowadzone dotychczas badania radiometryczne skały płonnej pochodzącej z różnych kopalń węgla kamiennego wykazały, ze zawartość naturalnych pierwiastków promieniotwórczych mieści się w granicach wartości stężeń tych pierwiastków w powierzchniowej warstwie gleby [8].Reasumując, należy stwierdzić, ze odpady stosowane do likwidacji pustek podziemnych w kopalni "Saturn" należały do III i IV grupy szkodliwości i spełniały wymagania stawiane materiałom podsadzkowym w zakresie ich oddziaływania na środowisko (poza przekroczeniem wartości pH dla odpadów energetycznych).Zastosowanie odpadów nie pogorszyło tez w istotny sposób jakości wód podziemnych.Grzegorz JanotaDamian RabstajnMichał MynarskiODPADY Górnicze - oddziaływania składowisk odpadów górniczych na gleby.Odpady górnicze są to masy ziemne lub inne skalne substancje stałe, a także nie będące ściekami substancje ciekłe, powstające podczas górniczych robót przygotowawczych, udostępniających i eksploatacyjnych nieprzydatne w miejscu lub czasie, w którym powstały.Odpady związane z węglem kamiennym dzielimy na:*odpady górnicze i *odpady przeróbczeWszystkie odpady związane z tą branża zawierają w swym składzie skały ilaste, piaskowce, mułowce i oczywiście poszczególne składniki tych skał.ODPADY GÓRNICZE WĘGLA KAMIENNEGOlsurowe będące materiałem skalno - kruszynowym o bardzo zróżnicowanym uziarnieniullprzepalone charakteryzujące się własnościami cegły.lSkały ilaste i mułowcowe ze względu na zawartość minerałów ilastych stanowiących nierzadko 60 - 80 % materii mineralnej związanej z węglem kamiennym, wywierają decydujący wpływ na właściwości fizyczno-chemiczne zwałowisk, na których są składowane.Wynika to z właściwości minerałów ilastych charakteryzujących się dużymi zdolnościami sorpcyjnymi zarówno w stosunku do H2O jak i kationów.Skały te łatwo ulegają wietrzeniu sprzyjając tworzeniu się dobrego środowiska glebowego.Poza minerałami wymienionymi wcześniej, często domieszkami spotykanymi w skałach są węglany, jest to syderyt, kalcyt, dolomit i ogniwa przejściowe tych minerałów.Pierwiastki śladowe występujące na zwałowiskach to najczęściej - Ge, Ga, Be, Ni, Co, Li, V, Cr,U, Mo, Ba, Pb, Zn, Mn, Cu.Do 'uciążliwych' minerałów odpadów należą sole (halit itp.) oraz siarczek żelaza - piryt - FeS2.Sole po zdeponowaniu są przyczyną silnego zasolenia wód opadowych, które następnie migrują w głąb składowiska.Piryt natomiast jest składnikiem, który przyczynia się do powstawania pożarów na zwałowiskach odpadów górniczych.Przyczyna powstawania pożarów leży w dużej mierze w technologii stosowanej przy składowaniu odpadów górniczych bezpośrednio na powierzchni.Na terenach zwałowisk świeżo usypanych przeważa tak zwany szkielet kamienisty, który wraz z czasem wskutek wietrzenia skał i powstawania coraz większych ilości części ziemistych ulega przeobrażeniu.Drobne cząstki wskutek oddziaływania opadów dostają się w głąb zwałowiska.Materiał grubszy stacza się w dół zwałów, górne partie natomiast charakteryzuje obecność materiału ziemistego.W różnego rodzaju odpadach po górniczych na zwałowiska dostać się może do 25% węgla oraz do 1% pirytów.Na składowiska trafiają także odpady popłuczkowe, które stanowią drobnoziarnistą mieszaninę łupków, piaskowców oraz miału węglowego.Dzięki obecności pirytów na zwałowisku może dochodzić do powstawania wewnętrznych pożarów.Ma to związek z utlenianiem się FeS2, co wyzwala duże ilości ciepła.Następnie wskutek obecności w zwałowisku węgla dochodzi do rozprzestrzeniania się stref płonących.Najczęściej początkowo zjawisko to przebiega w sposób wolny, czasami osiągając jednak duże obszary zwałowisk łącznie z zewnętrznymi częściami hałd.Podczas pożarów zwałowisk materia organiczna ulega mineralizacji, minerały natomiast przeobrażają się w inne paragenezy mineralne, zmieniając jednocześnie właściwości fizyczne odpadów - zwiększa się porowatość utworów oraz zmniejsza zdolność pęcznienia i pojemności wodnej, poza tym zmieniają się właściwości chemiczne zwałów [ Pobierz całość w formacie PDF ]