[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Dlatego od czasu do czasu sankcje muszą byćstosowane.Mają one na celu: ukaranie sprawcy, przywołanie go do porządku,ostrzeżenie innych.231 Wybrane elementy socjologii , pod red.Majchrowskiej A., Wyd.Czelej, Lublin 2003, s.196143PRZEMOC W RODZINIE JAKO y
R�DA
O ZACHOWAC
AGRESYWNYCH DORASTAJ
CEJ MA
ODZIE%7łYKontrola społeczna to ludzie i ich reakcje na nasze zachowania, a także opinieczy poglądy.%7łycie społeczne jest możliwe dzięki temu, że większość podporządkowuje sięwymogom i przestrzega reguł życia społecznego.Wiemy jednak z doświadczeniai potocznej obserwacji, że nie zawsze tak jest i nawet jednostki o dużym stopniukonformizmu postępują czasami niezgodnie z oczekiwaniami społecznymi.Odstępstwa od społecznie przyjętych norm stanowi zagrożenie dla istniejącegoładu społecznego, dlatego istotne są pytania: dlaczego tego typu zjawiska mająmiejsce?, jakie czynniki je warunkują?, dlaczego niektóre jednostki łamią normy mimoistniejącego zagrożenia zastosowania wobec nich sankcji? Szukanie odpowiedzina te pytania jest próbą poznania przyczyn zjawisk dewiacyjnych obecnychw społeczeństwie.Ma to znaczenie nie tylko poznawcze, ale i praktyczne.A
atwiejrozwiązać problemy, jeśli znamy ich przyczyny, łatwiej zmniejszać ilość i rozmiaryzjawisk dewiacyjnych, jeżeli wiemy, jakie czynniki je determinują.Praktyka nie szukapowodów nieprzestrzegania wszystkich norm społecznych, ale przede wszystkim normprawnych, choć nie tylko.Praktyka potrzebuje wiedzy na temat przyczyn zachowańpatologicznych.Patologia to zachowania i zjawiska uznawane za zło, chorobę toczącąspołeczeństwo. W nauce istnieje wciąż nie do końca rozstrzygnięty spór - jakieczynniki przede wszystkim warunkują zachowania, biologiczne, wrodzone, czy teżnabyte, środowiskowe.Dotyczy to również dyskusji związanych z zachowaniamiuznanymi za patologiczne, czyli zachowaniami niepożądanymi, co do których panujeprzekonanie, że powinny zostać wyeliminowane z życia społecznego 232Przypuszczalnie niewykonalne jest dokładne określenie czynników warunkującychtakie zachowania, ale na terenie nauk zajmujących się człowiekiem podejmowanesą próby poznania przyczyn zachowań patologicznych.Również na obszarze socjologiisą one obecne.Najczęściej do zjawisk patologicznych zalicza się przestępczość,narkomanię, alkoholizm, samobójstwa, dewiacje seksualne, prostytucję, a takżezaburzenia psychiczne.W socjologii nie stosuje się w tej chwili pojęcia  patologia ,ponieważ to, co jest uważane za złe, zmienia się w zależności od społeczeństwa i czasu.Na przykład jeszcze do niedawna mówiąc o patologii wymieniano rozwody, w tejchwili nie są one postrzegane w kategoriach patologii społecznej.Dlatego obecnie232 Wybrane elementy socjologii , pod red.Majchrowskiej A., Wyd.Czelej, Lublin 2003, s.201144PRZEMOC W RODZINIE JAKO y
R�DA
O ZACHOWAC
AGRESYWNYCH DORASTAJ
CEJ MA
ODZIE%7łYw socjologii mówi się nie tyle o teoriach patologii społecznej, co o teoriach zachowańdewiacyjnych.Można je wszystkie sprowadzić do trzech głównych nurtów233:1.Teorie socjalizacyjne i strukturalno- funkcjonalne.Stawiają one pytanie,dlaczego ludzie łamią normy.Zakładają, że człowiek z natury jestkonformistyczny, skłonny do przestrzegania norm.Przyczyn zachowańdewiacyjnych należy zatem szukać w społeczeństwie.To pewne zjawiska w nimwystępujące kreują zachowania niezgodne z przyjętymi normami.Zaliczamydo tego nurtu teorię anomii Roberta Mertona, teorię konfliktu kultur, teoriępodkultur dewiacyjnych i teorię zmiany społecznej.2.Teorie, które zaliczamy do drugiego nurtu, łączy przyjęcie zgoła odmiennegozałożenia, mianowicie przyjmują one, że człowiek z natury raczej nie jestskłonny do przestrzegania zasad życia społecznego- to mechanizmy życiaspołecznego zmuszają go do tego.Najważniejszym takim mechanizmem jestkontrola społeczna i to właśnie niedostatki kontroli powodują obecnośćzachowań dewiacyjnych.Dobrze zorganizowana i silna kontrola społecznanie dopuszcza możliwości powstania takich zachowań.Dlatego teorie należącedo tego nurtu nazywamy teoriami kontroli społecznej.Ich przedstawicieleuważają, że nie należy szukać odpowiedzi na pytanie, dlaczego niektórzy ludziełamią normy, lecz na pytanie, dlaczego nie wszyscy to robią.Możemy do tegonurtu zaliczyć koncepcję samobójstw Emila Durkheima.3.Trzeci nurt to teorie reakcji społecznej.Wychodzą one z zupełnie innychzałożeń co do natury samej dewiacji niż poprzednie teorie.Przede wszystkim,dla przedstawicieli tych teorii nie jest oczywiste, co należy uznać za dewiację [ Pobierz całość w formacie PDF ]