[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.lUnaczynienie tętnicze krtani- tętnica krtaniowa górna od tętnicy tarczowej górnej - wchodzi do krtani przez otwór w błonie tarczowo-gnykowej (rzadko przez otwór w chrząstce tarczowatej);- gałąź pierścienno-tarczowa od tętnicy tarczowej górnej - przebija więzadło pierścienno-tarczowe;- tętnica krtaniowa dolna od tętnicy tarczowej dolnej;- wszystkie trzy pary tętnic zespalają się ze sobą.Odpływ krwi żylnej- żyły łączą się w sploty w błonie podśluzowej i dalej towarzyszą tętnicom.Odpływ chłonki - naczynia chłonne tworzą dwa układy:lgórny → węzły chłonne szyjne głębokie górne;lldolny → węzły chłonne szyjne głębokie dolne.lUnerwienie krtanilczuciowe:l- gałąź wewnętrzna nerwu krtaniowego górnego - unerwia błonę śluzową dwóch górnych pięter krtani;- n.krtaniowy dolny od n.krtaniowego wstecznego - unerwia błonę śluzową krtani ku dołowi od szpary głośni;lruchowel- mięsień pierścienno-tarczowy - jest unerwiony przez gałąź zewnętrzną nerwu krtaniowego górnego- pozostałe mięśnie krtani - przez nerw krtaniowy dolny;- podrażnienie włókien czuciowych nerwu błędnego w krtani i tchawicy odruchowo wywołuje kaszel;- porażenie nerwu krtaniowego górnego - zniesienie czucia w krtani, co może powodować zachłyśnięcie się, gdy do krtani dostaje się ciało obce, ponieważ nie powstaje wtedy odruch obronny w postaci kaszlu.lautonomicznel- dla gruczołów krtaniowych i błony mięśniowej naczyń;- n.krtaniowe prowadzą również włókna współczulne - od pnia współczulnego oraz przywspółczulne - od n.błędnego.Wytwarzanie głosuPrzy wytwarzaniu głosu wargi głosowe drgają w kierunku mniej więcej poprzecznym w stosunku do siebie, rozwierają się i zwierają, więc okresowo przerywają wydechowy prąd powietrza, a to drganie fal powietrznych wywołuje dźwięk.Wysokość dźwięku zależy od napięcia, długości i grubości warg głosowych, a tym samym i więzadeł głosowych.Wraz z napięciem warg czy więzadeł głosowych wzrasta wysokość głosu, wraz z ich grubością zmniejsza się.Krtań dziecka i kobiety ma krótsze wargi głosowe i wytwarza wyższe dźwięki niż krtań mężczyzny.Siła głosu zależy od energii prądu powietrza i od amplitudy drgań warg głosowych.Rozwój łuków skrzelowych.Najbardziej typową cechą rozwoju głowy i okolic szyi są łuki skrzelowe (gardłowe).Łuki te pojawiają się w 4 i 5 tygodniu rozwoju zarodka.Początkowo składają się z podłużnych wyniosłości tkanki mezenchymatycznej, które są pooddzielane głębokimi szczelinami (pokrytymi od zewnątrz ektodermą), nazywanymi kieszonkami skrzelowymi zewnętrznymi.Przeciwległe łuki skrzelowe łączą się ze sobą za pomocą tzw.łącznika (copula).Równocześnie z rozwojem łuków i kieszonek skrzelowych zewnętrznych wzdłuż ścian bocznych jelita głowowego powstaje pewna liczba wpukleń zwanych kieszonkami skrzelowymi wewnętrznymi (zbudowanymi z endodermy).Stopniowo kieszonki wewnętrzne wnikają do otaczającej mezenchymy, ale nie tworzą połączeń z zewnętrznymi kieszonkami.Każdy z łuków skrzelowych składa się z rdzenia zbudowanego z tkanki mezenchymatycznej, którą pokrywa od zewnątrz powierzchniowa ektoderma, a od strony wewnętrznej nabłonek pochodzenia endodermalnego.Oprócz mezenchymy pochodzącej z mezodermy przyosiowej oraz bocznej w skład rdzenia każdego łuku wchodzi także znaczna liczba komórek grzebienia nerwowego, które migrują do łuków i uczestniczą w wytwarzaniu składników szkieletu twarzy.Pierwotna mezoderma przekształca się w mięśnie twarzy i okolic szyi.Każdy łuk skrzelowy wytwarza zatem swoje własne mięśnie.Mięśnie te otrzymują swoje własne nerwy czaszkowe (ich składniki migrują razem z komórkami mięśniowymi).Ponadto każdy łuk ma swoją własną tętnicę.Pod koniec 4 tygodnia w środkowej części twarzy znajduje się zatoka gębowa (ustna) (stomodeum), wokół której znajduje się para łuków skrzelowych I.U zarodka 4,5 tygodniowego można wyróżnić 5 wyniosłości mezenchymatycznych : w kierunku doogonowym od zatoki ustnej znajdują się - wyniosłości żuchwowe (łuk skrzelowy I); bocznie od zatoki ustnej - wyniosłości szczękowe (części grzbietowe łuków I); wreszcie do przodu od zatoki ustnej - wyniosłość czołowo-nosowa.Wytworzenie w dalszym rozwoju wyniosłości nosowych uzupełni rozwój twarzy.I ŁUK SKRZELOWY (ŻUCHWOWY) :Nerw : n.żuchwowy (V3)Tętnica : zanika (wg.niektórych źródeł jest to tętnica szczękowa)Mięśnie : żwaczowe (żwacz, skroniowy, skrzydłowy przyśrodkowy i boczny); m.żuchwowo-gnykowy; brzusiec przedni m.dwubrzuścowego; m.napinacz podniebienia miękkiego; m.napinacz błony bębenkowej.Elementy szkieletu : chrząstka brzuszna łuku skrzelowego I (tzw.chrząstka Meckela); kowadełko i młoteczek.(wg.niektórych źródeł także : więzadło przednie młoteczka, więzadło klinowo-żuchwowe, fragment żuchwy).UWAGA ! Grzbietowa część łuku skrzelowego I jest nazywana wyniosłością szczękową, a jej część brzuszną - wyniosłością żuchwową.Z mezenchymy guzka szczękowego w wyniku kościotworzenia na podłożu błoniastym powstaje praszczęka, szczęka, kość jarzmowa i część k.skroniowej.II ŁUK SKRZELOWY (GNYKOWY) :Nerw : n.twarzowy (VII)Tętnica : zanika (wg.niektórych źródeł jest to tętnica strzemiączkowa)Mięśnie : mimiczne (wliczając również m.naczaszny, m.szeroki szyi, szczątkowe mm.małżowiny usznej); tylny brzusiec mięśnia dwubrzuścowego; m.rylcowo-gnykowy; m.strzemiączkowy.Elementy szkieletu : chrząstka II łuku skrzelowego (tzw.chrząstka Reicherta); z niej następnie rozwijają się : strzemiączko, wyrostek rylcowaty kości skroniowej; więzadło rylcowo-gnykowe oraz rogi mniejsze kości gnykowej.Podaje się również tutaj część górną trzonu kości gnykowej (choć w zasadzie trzon powstaje z łącznika II i III łuku skrzelowego).III ŁUK SKRZELOWY :Nerw : n.językowo-gardłowy (IX)Tętnica : t.szyjna wspólna i t.szyjna wewnętrzna.Mięśnie : m.rylcowo-gardłowy (wg.niektórych źródeł także zwieracz górny gardła)Elementy szkieletu : rogi większe kości gnykowej oraz dolna część jej trzonu.IV - VI ŁUK SKRZELOWY :Nerw : n.błędny (właściwie dla IV łuku jest to n.krtaniowy górny, a dla łuku VI - n.krtaniowy wsteczny) i n.dodatkowy (XI)Tętnica : IV łuk skrzelowy - t.podobojczykowa prawa (po prawej stronie); łuk aorty (po lewej stronie)VI łuk skrzelowy - tt.płucne, a po lewej stronie dodatkowo przewód tętniczy Botalla.Mięśnie : IV łuk - m.pierścienno-tarczowy, dźwigacz podniebienia miękkiego (wg [ Pobierz całość w formacie PDF ]