[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.[Jogabhaszja]1.9.Nie dociera ono do [sfery] poznania prawdziwego (pramana).Nie sięga też do [sfery] błędupoznawczego (viparyaya).Chociaż jest pozbawione rzeczywistości (rzeczy obiektywnej, vastu)63,pojawia się jako 'proces myślowy (vyavahara) zależny od wszechwładzy słów.Na przykład: "Duch(caitanya) jest istotą (właściwą naturą, svarupa) puruszy." Skoro "purusza" znaczy to samo co "duch"(citi), więc co tutaj przez co jest oznaczone (wykazane)? Zachodzi w tym wypadku zjawisko, któregosensem jest oznaczanie (orzekanie?, vyapadeśa), jak np."krowa Czajtry".Tak samo o puruszy się mówi, że jest niedziałający, na zasadzie przeciwieństwa z cechąrzeczywistości przedmiotowej (vastu).Albo przez wyrażenia "strzała stoi [w miejscu]", "stanie","stanęła" rozumie się (przyjmuje się, gamyate) samo znaczenie pierwiastka czasownikowego jakobrak (zanik) ruchu.Albo na przykład orzekając o puruszy, że ma atrybut nietworzenia [świata],rozumie się tylko sam brak atrybutu tworzenia, czyli że [ten] atrybut (dharma) nie jest inherentnypuruszy.A zatem ten atrybut wymyśliło się (wyfantazjowało się) i oto w ten sposób zachodzi procesmyślowy.[Jogasutra]abhavapratyayalambana vrttir nidraI.10.SEN ZJAWISKIEM Z PODPOR PRATJAJI PUSTKI[F.r.:] Sen głęboki (stan snu bez marzeń sennych, nidra) jest to zjawisko świadomościowe, wktórym podporę uświadomienia (alambana)64 stanowi pratjaja65 pustki (abhava66.[Jogabhaszja]1.10.Jest on również pewnego rodzaju pratjaja, ponieważ po przebudzeniu [może nastąpić]retrospekcja (pratyavamarśa): "Spałem dobrze, mój umysł (manas) jest spokojny, sprawia, żerozumienie moje jest jasne." "yle spałem, przytępiony jest mój umysł, błądzi niespokojnie." "Spałempłytko i zaćmiony, ciężkie są członki mojego ciała, otępiałą mam świadomość, nieczynną (leniwą),jakby 'mnie jej pozbawiono (mi ją zabrano)." Przecież przebudzony nie mógłby mieć tego otoprzypomnienia (retrospekcji), gdyby nie było doświadczenia (anubhava) pratjaji.Nie mogłyby powstaćprzypomnienia (smrti) mające tę [pratjaję]za przedmiot świadomościowy (visaya), gdyby się na niej niezasadzały.Z tej przyczyny [przyjmuje się, że] głęboki sen (nidra) jest pewnego rodzaju pratjaja.Azatem w skupieniu (samadhi) powinien być powściągnięty na równi z innymi pratjajami.[Jogasutra]anubhutavisayasampramosah smrtihI.11.PRZYPOMNIENIE NIE DOPUSZCZA DO ZANIKANIA PRZE%7łYTEGO PRZEDMIOTU[F.r.:] Przypomnienie (smrti) "narzuca"67 (nie dopuszcza do zanikania, asampramosa) przeżyty(doświadczony uprzednio) przedmiot świadomościowy (visaya).[Jogabhaszja]I.11".Czy świadomość (citta) przypomina sobie pratjaję, czy przedmiot świadomościowy (visaya)?Pratjaja zabarwiona 'przedmiotem ujmowania (grahya) zjawia się w obydwu postaciach przedmiotuujmowania i aktu ujmowania (grahana), i daje początek tego samego rodzaju sanskarze.Sanskara tafenomenalizuje się dzięki 'swoim warunkom fenomenalizacji (svavyanjakanjana), tj.rodziprzypomnienie mające jej postać, złożoną zarówno z 'przedmiotu ujmowania (grahya), jak i aktu6364656667ujmowania (grahana).Spośród tych dwu (przedmiotu ujmowania i aktu ujmowania) 'intuicyjna świadomość (buddhi) manajpierw postać aktu ujmowania, a przypomnienie ma najpierw postać przedmiotu ujmowania.Z koleiono (przypomnienie) jest dwojakiego rodzaju: 'z przedmiotem przypomnienia wytworzonym [siłąwyobrazni] (bhavitasmartavya) i 'z przedmiotem przypomnienia nie wytworzonym(abhavitasmartavya).We śnie (w marzeniu sennym, svapna) jest przedmiot przypomnieniawytworzony, natomiast w czasie jawy (jagrat) przedmiot przypomnienia nie jest wytworzony68.Wszelkie przypomnienia pochodzą z doświadczenia (przeżycia, anubhava) poznania prawdziwego(pramana), błędu poznawczego (viparyaya), fantazjowania (vikalpa), głębokiego snu (nidra) iprzypomnienia (smrti)69.A te wszystkie zjawiska mają naturę przyjemności (sukha), przykrości(duhkha) i omamienia (moha).Przyjemność, przykrość i omamienie objaśni się przy [okazjiomawiania] uciążliwości70.Na przyjemności zasadza się pragnienie (raga), na przykrości zasadza sięawersja (dvesa), na omamieniu zaś niewiedza (avidya).Wszystkie te zjawiska świadomościowe(vrtti) mają być powściągnięte.Po powściągnięciu (nirodha) ich nastaje skupienie (samadhi) bądz zuświadomieniem (samprajnata), bądz też bez uświadomienia (asamprajnata).I.12.A oto następująca [sutra podaje], jaki jest sposób na powściągnięcie tych [zjawiskświadomościowych]:[Jogasutra]abhyasavairagyabhyam tannirodhahI.12.POWZCIGNICIE ICH WICZENIEM I BEZPBAGNIENIOWOZCI[F.r.:] Zjawiska świadomościowe (vrtti) powściąga się za pomocą ćwiczenia jogicznego (abhyasa) ibezpragnieniowości (vairdgya).[Jogabhaszja]Rzeka świadomości (citta)71 płynie bowiem w dwu kierunkach: płynie ku dobru (kalyana) i płynie kuzłu (papa).Gdy podąża ku kajwalii (jedyności, absolutnej wolności) w głębinach sfery (pola,przedmiotu, visaya) rozróżniania (viveka)72, to płynie ku dobru.Gdy dąży do świata (samsara), nieosiągając głębokości sfery rozróżniania, to płynie ku złu.W tej [rzece świadomości] nurt kuprzedmiotom (visaya) zatrzymuje bezpragnieniowość" (vairagya), nurt z rozróżnianiem (viveka) od-tamowuje 'ćwiczenie jogiczne (abhyasa) z widzeniem (darśana) rozróżniającym.A zatempowściągnięcie zjawisk świadomości zależy od tych dwu.[Jogasutra]tatra sthitau yatno bhyasahI.13.WICZENIE D%7łENIEM DO STAAOZCI W NIM[F.r
[ Pobierz całość w formacie PDF ]