[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Aleksym.Tytułowy "bohater" to bogaty, rzymski książę, który opuszcza żonę i dom, wyrzeka się majątku, staje się prawdziwym ascetą, bo ponad wszystko stawia miłość do Boga.Modląc się i umartwiając pragnie osiągnąć świętość.Roland, średniowieczny rycerz, główny bohater "Pieśni o Rolandzie" reprezentuje model miłości do ojczyzny, do króla.Za Francję oddaje życie w walce z Saracenami.Lojalny wobec władzy nawet w beznadziejnej sytuacji walczy, by ratować swój honor, a umierając prosi Boga o przebaczenie za popełnione grzechy.W literaturze średniowiecza czytamy również o pięknej, czystej miłości mężczyzny do kobiety (pieśni liryczne), ale spotykamy się również z namiętnością, która spada i zabija człowieka.Jest ona tematem legendy celtyckiej "Tristan i Izolda".Uczucie to nie daje się zanalizować.Nie wynika ono z bliższego poznania, wzajemnego podziwu i szacunków bohaterów.Rodzi się po wypiciu przez pomyłkę cudownego napoju miłosnego podczas podróży na morzu.Tristan wiezie Izoldę, aby poślubiła jego władcę – króla Marka.Wzajemne pożądanie jest tak wielkie, że Tristan lojalny rycerz, łamie zasadę posłuszeństwa wobec pana i dochodzi do zbliżenia kochanków.Śledząc utwory "wieków średnich spotykamy się również z modelem miłości najczystrzej, cierplwej, nie szukającej poklasku miłości matczynej.W pieśni Żale Matki Boskiej pod krzyżem" Maryja cierpi jak ziemska matka, która patrzy na krzywdę swojego dziecka.Każda miłość jest piękna i potrzebna człowiekowi.Każda wymaga poświęceń i wyrzeczeń, a kiedy już jest, przynosi szczęście, radość i czasami niesie ze sobą ból i cierpienie.Renesansowymi przedstawicielami uczucia towarzyszącego człowiekowi od zarania dziejów są Romeo i Julia - tytułowi bohaterowie tragedii Szekspira.Prawi ona o czystej, pięknej miłości, zniszczonej przez vendettę zwaśnionych rodów.Kto wie czy nie są to najsłynniejsi kochankowie literatury.Ich tragiczne dzieje stały się własnością całej ludzkości, przestrogą przed nienawiścią.Tak się, bowiem, stało, że to nienawiść zniszczyła wspaniałe uczucie wzajemnie kochających się ludzi.Oświeceniowe podejście do miłości znalazło oparcie w sentymentalizmie.Początki tego prądu umysłowego wiążą się z nazwiskiem filozofa Jana Jakuba Rousseau, który głosił przewagę serca nad rozumem, przewagę natury nad cywilizacją.Szczególnie ważne wydaje się w sentymentalizmie zwrócenie uwagi na strefę przeżyć i doznań wewnętrznych jednostki ludzkiej.Naturalne doznania i związki międzyludzkie, natura jako tło sytuacji ludzkich są przeciwstawne światu cywilizacji – światu obłudy i pozorów.Franciszek Karpiński uważał, że źródłem natchnienia dla poety może być wszystko, co go otacza.Za źródło twórczości uważał: "pojęcie rzecz, serce czułe i piękne wzory".Najważniejsze jest to owe "serce czułe", wrażliwe na ludzkie nieszczęścia, na potrzeby miłości, mające emocjonalny stosunek do przyrody oraz budujące wewnętrzny ład moralny poprzez odrzucenie zakłamania i pozorów.Zgodnie z założeniami Karpiskiego sentymentalna twórczość literacka miała być oryginalna, ale rodzinna.Postulował on, iż pownna odznaczać się prostotą, wzorowaną niejednokrotnie na utworach ludowych.Jednym z utworów Franciszka Karpińskiego jest liryk "Do Justyny.Tęskność na wiosnę", będący wspomnieniem młodzieńczego zauroczenia poety.Pozornie o miłości nie ma w utowrze ani słowa.Przez cały czas podmiot liryczny porównuje świat natury do swojego wewnętrznego, psychicznego stanu ducha.Cały zewnętrzny świat zdominowany jest przez rozkwitającą, promieniującą radością wiosnę, gdy cała przyroda budzi się do życia:"Już tyle razy słońce wracałoI blaskiem swoim dzień szczyci,A memu światłu coś się to stało,Że mi dotychczas nie świeci ? (.)Już się i zboże do góry wzbiło (.)Już słowik w sadzie zaczął swe pieśni (.)A mój mi ptaszek nie śpiewa".Natomiast w sercu samotnego podmiotu lirycznego dominują uczucia wprost przeciwne: żal, tęsknota i poczucie smutku.Jest to opis stanu psychicznego i cierpienia spowodowanego zawodem miłosnym lub tęsknotą za ukochaną:"O wiosno ! pókiż będę cię prosił,Gospodarz zewsząd stroskany ?Jużem dość ziemię łzami urosił:Wróć mi urodzaj kochany."Znaczącą sielanką był także utwór "Laura i Filon" [ Pobierz całość w formacie PDF ]