[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Określił ją jako zbiór małych narodów umieszczony mię-dzy dwoma dużymi - Niemcami i Rosją; tym samym po-zbawił cech środkowoeuropejskich kraj, który niegdyś jeuosabiał - Niemcy.Ale przecież Europa Z
rodkowa bezNiemców i %7łydów była marzeniem wielu grup w EuropieZ
rodkowej, które zostało spełnione636.Konrad okazuje siętakże poważnym teoretykiem etnicznych wojen domowychi podaje ich bardzo konkretną definicję, która nie ustępujeStrona 170Todorova Maria - Balkany wyobrazoneStalinowskiej definicji narodu:  Etniczna wojna domowawymaga: szachownicowego układu grup etnicznych, górzy-stego terenu, długiej tradycji walk partyzanckich i kultuzbrojnego bohatera.Takie połączenie występuje tylko naBałkanach".Reszcie świata miło usłyszeć takie pokrze-piające słowa od kogoś, kogo jego własny tłumacz nazywa wzorcowym - obok Havla - pisarzem środkowoeuropej-skim", a zatem w domyśle największym węgierskim pisa-rzem - który w swej skromności we wstępie do własnejksiążki pisze o sobie w trzeciej osobie liczby pojedynczej: K.[.] pięćdziesięcioletni powieściopisarz i eseista [.].Garderobę ma skromną, chociaż posiada kilka maszyndo pisania"637.Ideał intelektualnej solidarności regionu został niemalnatychmiast zapomniany.Zaraz po roku 1989 intelektu-aliści z krajów dawnego bloku wschodniego postanowiliwydawać pismo pod tytułem  East - East", poświę-cone problematyce postkomunistycznych krajów EuropyZ
rodkowo-Wschodniej - które miało ukazywać się wewszystkich językach regionu.W skład komitetu redakcyj-nego weszli: Adam Michnik, Marcin Król, Milan Z
imećka,Ferenc Feher, Richard Wagner, Dobroslaw Matejka, AndrejCornea, Anca Oroveanu, Eva Karadi, Jevgienija Ivanova,333Ivan Krystev i inni, ale pismo ujrzało światło dziennetylko w języku bułgarskim.Reszta państw nie chciałauczestniczyć w dialogu ze Wschodem; tak naprawdę niechciała mieć ze Wschodem w ogóle do czynienia.Od-rzucenie ponad czterdziestu lat wspólnej egzystencji jestzrozumiałe, niemniej prowadzi do partykularyzmu i za-ściankowości właściwych sporej części uczestników dzi-siejszego dyskursu środkowoeuropejskiego.Nic dziwnego,że to właśnie Bułgar przedstawił ostatnio jedną z najcie-kawszych postmodernistycznych interpretacji politycz-nej estetyki komunizmu.Zamiast pisać o manichejskichkonsekwencjach dychotomii Wschód - Zachód, zajął sięontologią modernistycznego impulsu, który doprowadziłdo stworzenia największego (i nieudanego) eksperymentuspołecznego xx wieku638.Iver Neumann dowodzi, że mimo fiaska instytucjonal-nych ram Europy Z
rodkowej, projekt Europy Z
rodkowej można było wykorzystać politycznie wobec Zachodu i Rosji"jako moralny apel i wyrzut skierowany pod adresem EuropyZachodniej639.Na tym etapie zrezygnowano z rozwijaniaintelektualnego dyskursu Europy Z
rodkowej, a plan stwo-rzenia Europy Z
rodkowej występuje coraz częściej jako ele-ment politycznych życzeń.Najlepiej widać to w dążeniu doczłonkostwa w nato oraz znalezienia się w instytucjonal-nych strukturach Unii Europejskiej.Argumentacja wspierasię na dwóch filarach: pokrewieństwie Europy Z
rodkoweji europejskiego systemu wartości oraz wykorzystaniu nie-ustającej groz
by możliwego przewrotu w Rosji i dojścia dowładzy ugrupowań imperialistycznych, nacjonalistycznych,antydemokratycznych i antyrynkowych.W tym kontek-ście przynależność do Europy Z
rodkowej stała się środkiemuprawniającym jej obywateli do wielu przywilejów.Prezy-dent Havel dowodził:334Jeżeli [.] nato ma nadal pełnić swą funkcję, niemoże naraz otworzyć szeroko swych drzwi przedkażdym [.].Republika Czeska, Węgry, Polskai Słowacja - a także Austria i Słowenia - należą bezwątpienia do zachodniej strefy cywilizacji europejskiej.Wyznają jej wartości i czerpią z tych samych tradycji [.].Strona 171Todorova Maria - Balkany wyobrazonePonadto pas stykających się ze sobą stabilnych państwEuropy Z
rodkowej graniczy zarówno z tradycyjniejuż wzburzonymi Bałkanami, jak i wielkim obszaremeuroazjatyckim, na którym demokracja i gospodarkarynkowa dopiero powoli i w bólach postępują kuswemu spełnieniu.Jednym słowem, jest to obszarkluczowy dla bezpieczeństwa Europy640.Bałkany, razem z Rosją, znów zostały wskazane jakowspółtworzący Europę Z
rodkową Inny, czego przyczynąbyła irytująca skłonność do traktowania Europy Wschodniejjako niepodzielnej całości.Uczeni, którzy pragną prześle-dzić zmiany strukturalne, jakie zachodzą w nowo powstają-cych demokracjach dawnego Układu Warszawskiego, woląprowadzić analizy w odniesieniu do całej Europy Wschod-niej:  Chociaż wprowadzenie rozróżnienia między EuropąZ
rodkowowschodnią a Bałkanami jest często użyteczne,główna dyskusja [.] pozwala na zbiorowe odnoszenie siędo Europy Wschodniej"641.Gafy uczonych mogą irytować,ale bardziej bolesna okazała się decyzja Unii Europejskiej,aby potraktować wschodzące demokracje zbiorowo: 1 lutego1995 roku weszło w życie porozumienie Republiki Czeskiej,Słowacji, Rumunii i Bułgarii (które dołączyły do przyjętychwcześniej Polski i Węgier) z Unią Europejską.Takie gru-powe podejście zirytowało Czechów, którzy ostatnio dekla-rują, że chcą przystępować do Unii sami.W wywiadzie dla Der Spiegel" z 13 lutego 1995 roku Havel powiedział, że dlaRepubliki Czeskiej ważniejsze od wstąpienia do Unii Euro-335pejskiej jest przyjęcie do nato * [ Pobierz całość w formacie PDF ]