[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Q.85, 3.Zdawałoby się.że drugie zdanie w Odpowiedzi, iż po utraciesprawiedliwości pierwotnej wskutek grzechu siły psychiczne zostały pozbawionewłaściwego porządku, dzięki któremu z natury kierowały się ku cnocie stoi wsprzeczności z nauką św.Doktora w dwóch poprzednich artykułach, że grzech nieusuwa żadnego dobra natury poza łaską i sprawiedliwością pierwotną.która zresztąnie jest dobrem natury Otóż nie ma tu sprzeczności.gdyż same odstępstwo duszy odnależnego porządku jest postawieniem przeszkody działaniu cnoty i tym samymzmniejszeniem skłonności ku niej.Siły psychiczne bowiem, pozbawione tego hamulcai sprzęgła, jakim była sprawiedliwość pierwotna, dążąc ku swym przedmiotom bezwzględu na dobro całości, zostały tym samym osłabione w działaniu zgodnym z naturączłowieka i tym samym w skłonności ku cnocie.Rozum stracił swą dawną bystrość wpoznaniu, wola swą gorliwość w dążeniu do tego, co dobre, popęd do walki uległosłabieniu, a popęd ku przyjemnościom jak żywioł nieokiełzany rwie się do tegowszystkiego, co zdaje się obiecywać jego zaspokojenie.Q.85, 4.Grzech, wzięty ontologicznie, to brak umiaru; czyli postępowanie,które albo w czymś przesadza, albo w czymś niedostaje; wzięty estetycznie, jestbrakiem właściwego piękna duchowego, gdyż pozbawia człowieka tej jedności wwielości, która budzi w mas upodobanie swą jasnością układu, współmiernością idoskonałością formy, a to stanowi istotę piękna.Etycznie jednak grzech to braknależnego porządku w naszym postępowaniu przez odwrócenie się n lub choćby tylkozboczenie, od celu ostatecznego wskutek nieuporządkowanego dążenia ku dobrupozornemu.Q.85, 5.Człowiek z natury swej jest istotą podległą śmierci i cierpieniom.Wstanie jednak sprawiedliwości pierwotnej ta podatność na cierpienia i śmierć, dziękiszczególnej opiece Bożej.związanej z tym stanem niewinności, była jakby zawieszonai wstrzymana, tak że gdyby prarodzice nie zgrzeszyli, ani oni, ani ich bezpośredni czypośredni potomkowie nie umieraliby ani nie doznawali cierpień.Grzech pierworodny195spowodował utratę tego daru, gdyż pozbawił Adama i Ewę oraz ich potomkówsprawiedliwości pierwotnej, która nie tylko niższe siły psychiczne poddawałarozumowi, ale także całe ludzkie ciało podporządkowała duszy w ten sposób, że nie-mógł zajść jakikolwiek brak, który by mógł spowodować cierpienie, chorobę czyśmierć.Sprawiedliwość pierwotna więc, w przykładzie św.Tomasza, była tą kolumną,która powstrzymywała od spadku te skalne głazy, jakimi są udręki naszej wędrówki potej łez dolinie oraz śmierć.Gdy wskutek grzechu pierworodnego ta kolumna runęła,ciało nasze, odzyskawszy wrodzone sobie braki i właściwości, zgodnie ze swą naturą zkażdym dniem zbliża się do rozkładu i śmierci.Q.85, 6.Człowiek jest śmiertelny z natury swego ciała, złożonego z różnych iprzeciwnych sobie czynników i dlatego dążących do rozkładu, jeśli dostatecznie niepowstrzyma ich ta wspólna więz
, jaką jest dusza, która stanowi istotność człowieka.Ze względu zaś na duszę człowiek nie jest śmiertelny.Stąd przyszłezmartwychwstanie, choć jest czymś nadprzyrodzonym i cudownym, niemniej jestponiekąd wymaganiem naszej natury, skoro dusza ludzka z istoty swej jest istotnościąciała i dlatego stan rozłąki z nim nie może być dla niej naturalny.Wspaniały przykładw odpowiedzi na trudności pokazuje dlaczego Bóg dopuszcza cierpienia i zbudowałnas ze składników, podległych zepsuciu.Q.86, 1.Każdy grzech, tak pierworodny jak i uczynkowy powoduje nie tylkoutratę łaski Bożej, ale także powstanie pewnej plamy na duszy ludzkiej, podobnie jakzbrudzony lub tłusty płyn wywołuje plamę na ubraniu.Zmaza ta, jak podkreśla św.Tomasz w odpowiedzi na trzecią trudność, nie jest wprawdzie czymś pozytywnym, aletakże nie jest tylko samym brakiem, ale utratą blasku wskutek grzechu.Q.86, 2.Zmaza grzechowa pozostaje po ustaniu czynności grzesznej aż doczasu zmycia jej przez sakrament pokuty.Polega bowiem na odstępstwie od światłarozumu i prawa Bożego.Jak długo więc człowiek trwa w tym odstępstwie od światłaBożego, którego blask przejawia się również w działaniu zdrowego umysłu ludzkiego,tak długo trwa zmaza grzechowa.Zmazę grzechu Duns Szkot utożsamiał z należnościąkary, ale jest to niesłuszne.Raczej ze względu na zmazę grzechową człowiek jesthabitualnie grzesznikiem i zasługuje na karę dlatego, że popełnił grzech i nosi na sobiejego znamię, a nie dlatego że zasługuje na karę, jest grzesznikiem.Q.87, 1.Sprawiedliwość wymaga, by każdy, kto dogadzając swej samowoli,przekroczył prawo, poniósł za to karę.Grzech zaś jest przekroczeniem zarówno prawaBożego jak i prawa rozumu ludzkiego oraz prawa współżycia ludzkiego.Ktokolwiekbowiem grzeszy, występuje przeciw prawu Bożemu, przeciw zasadom własnegorozumu, który dyktuje człowiekowi, że należy spełniać wolę Bożą i przeciw prawubliz
nich, które nakazuje nie szkodzić drugim; a grzech, nawet w postaci złych iskrytych myśli, z
le oddziaływa na współżycie ludzkie.Stąd o skrytych myślachpowiedział Chrystus (Mt 15, 18):  Albowiem z serca wychodzą złe myśli:mężobójstwa, cudzołóstwa, porubstwa, kradzieże, fałszywe świadectwa,bluz
nierstwa.Za grzechy więc należy się człowiekowi potrójna kara: od Boga, odspołeczeństwa oraz od siebie samego.Ta potrójna należność kary stanowi istotę tego,co scholastycy nazywali  reatus poenae co o.Bernard we francuskim przekładzietłumaczy. l obligation � la peine , zaznaczając jednak:  Nous ne connaissons pas demot francais qui en soit l �quivalent exact'.(Le Pecb�, q.79-89, s.300, Ed.de leRevue des Jeunes).196Q.87, 2.Wszelki grzech polega na pewnym nieporządku naszegopostępowania w stosunku do Boga [ Pobierz całość w formacie PDF ]