[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. Grzeszna miłość to nic innego jak taki właśnie układ odniesienia pomiędzy dwiema osobami y i x, wktórym samo uczucie, a bardziej jeszcze sama przyjemność, rozrasta się do wymiarów samodzielnego dobra idecyduje o wszystkim, nie licząc się z obiektywną wartością osoby ani te\ z obiektywnymi prawami i zasadamiwspół\ycia i obcowania osób ró\nej płci.Grzech zaś, który się zawiera w miłości grzesznej , tkwi samą swoją istotą w wolnej woli.Po\ądliwośćciała jest tylko jego zarzewiem .Wola bowiem mo\e i powinna nie dopuścić do dez-integracji miłości, dotego, by przyjemność czy choćby samo uczucie wyrosły do rozmiarów samodzielnego dobra, któremu wszystko32Por.przyp.41. Miłość i odpowiedzialność Karol Wojtyła 66inne podporządkowuje się w odniesieniu do osoby drugiej płci czy te\ we wzajemnym obcowaniu i współ\yciuosób.Wola mo\e i powinna kierować się prawdą obiektywną.Mo\e, a więc i powinna, \ądać od rozumu, abydawał jej prawdziwą wizję miłości oraz tego szczęścia, jakie miłość mo\e przynieść kobiecie i mę\czyznie(bardzo wiele zła płynie tutaj z fałszywej, czysto subiektywistycznej wizji szczęścia, w której pełnia dobra została zastąpiona przez samą sumę przyjemności ).Wiadomo, \e są w człowieku irracjonalne siły, któreułatwiają cały proces subiektywizacji nie tylko samego teoretycznego poglądu na szczęście, ale przedewszystkim praktycznego dą\enia doń torując przez to samo drogę egoizmom, które rozkładają ludzką miłość iniszczą ją ( dez-integracja ).Zadaniem woli, dla której prawdziwa miłość winna być szczególnie atrakcyjna,gdy\ umo\liwia jej rzeczywiste pogłębienie w dobru, jest zabezpieczyć się od destruktywnego działania tych sił,zabezpieczyć osobę od złej miłości .Nie tylko własną zresztą; miłość zawsze łączy dwie osoby, zabezpieczającwięc własną, zabezpiecza się tak\e cudzą.Pełny sens czystościPrzechodzimy obecnie do naświetlenia w całej pełni problemu czystości.Analiza problemówpo\ądliwości ciała, subiektywizmu i egoizmu zwłaszcza zaś ostatnia analiza struktury grzechu, czyli grzesznejmiłości , przygotowała nas do tego.Negatywny stosunek do cnoty czystości, o którym mówiliśmy na początkuniniejszego rozdziału, jest istotnie owocem resentymentu.Człowiek nie chce uznawać ogromnej wartości, jakądla ludzkiej miłości posiada czystość, wówczas gdy nie chce uznać pełnej i obiektywnej prawdy o miłościkobiety i mę\czyzny, podstawiając na jej miejsce subiektywistyczną fikcję.Kiedy natomiast przyjmie w całejpełni tę obiektywną prawdę o miłości, wówczas i czystość oka\e swą pełną wartość, oka\e się wielkimpozytywem \ycia ludzkiego, zasadniczym symptomem kultury osoby , która znów stanowi istotny rdzeń całejludzkiej kultury33.Pełnego sensu cnoty czystości nie sposób pojąć, jeśli się nie rozumie jako funkcji odniesienia osoby doosoby, funkcji nastawionej na zjednoczenie osób.Dlatego właśnie trzeba było oddzielić rozwa\ania na tematsamej psychologii miłości od rozwa\ań na temat cnoty miłości.Dlatego te\ trzeba było mocno podkreślić zasadęintegracji: miłość w świecie osób musi posiadać swoją etyczną całkowitość i pełnię (integritas), nie wystarcząsame jej psychologiczne przejawy, owszem, dopiero wówczas jest dojrzała tak\e psychologicznie, kiedy posiadawartość etyczną, kiedy jest cnotą miłości.Dopiero w cnocie miłości realizują się obiektywne wymagania normypersonalistycznej, która \ąda właśnie miłowania osoby, a odrzuca jakiekolwiek jej u\ywanie .W obrębie zaśtych przejawów, które sama tylko psychologia określa jako przejawy miłości kobiety i mę\czyzny, zasada ta niezawsze jest spełniana; nazywa się nieraz przejawem miłości czy wręcz miłością to, co po dogłębnymkrytycznym rozpatrzeniu nie wykazuje samej etycznej istoty miłowania , ale mimo wszelkich pozorów jesttylko formą u\ywania osoby.Wynika stąd wielki problem odpowiedzialności jest to równocześnieodpowiedzialność za miłość i osobę.Jak rozumieć pełny sens czystości? Według Arystotelesa mo\na, obserwując \ycie moralne ludzi,dostrzec w nim ró\ne cnoty, które z kolei pozwalają się sklasyfikować i uło\yć w pewien system.Tę samą myślpodjął św.Tomasz z Akwinu, tworząc bardzo szeroki, a zarazem wnikliwy i szczegółowy traktat o cnotach wswojej Sumie teologii (II-II).W systemie cnót są pewne cnoty główne, które w szczególny sposób usprawniajągłówne władze duszy ludzkiej, zarówno władze umysłowe: rozum i wolę, jak te\ zmysłowe, tj.władzępopędliwości (appetitus irascibilis) i po\ądliwości (appetitus concupiscibilis), wspomniane ju\ uprzednio w tymrozdziale.Te cnoty główne, zwane te\ inaczej kardynalnymi (od łac.cardo zawias, a więc jakby zawiasycałego \ycia moralnego), stanowią oparcie dla wielu innych cnót, z których ka\da albo nosi w sobie coś z cnotykardynalnej, jakiś jej znamienny rys, albo te\ cnocie kardynalnej jest potrzebna w tym sensie, \e bez niej taostatnia nie byłaby pełnowartościową cnotą
[ Pobierz całość w formacie PDF ]